Ricerca Manoscritti

Roma, Biblioteca della Pontificia Università Antonianum, Manoscritti, ms.1

Membranaceo, guardie membranacee; 1301-1325 data stimata; cc. I + 81 + I; cartulazione antica in rosso salta da 45 a 48, conta c. 83 bianca; cartulazione moderna a lapis, duplica c. 52a

Identificatore
CNMD\0000248585
Dimensioni
mm 255 x 180 (c. 1)
Fascicolazione
1-3/12 (cc. 1-36), 4/12-2 (cc. 37-46), 5/12 (cc. 47-57), 6-7/8 (cc. 58-73), 8/8-1 (cc. 74-80) il fasc. 4 è mutilo di due fogli (senza perdita di testo ) ed è rilegato male perché lo spago è visibile dopo il 4° e l'8° foglio
Rigatura
a secco
Specchio di scrittura
20 [190] 50 x 20 [60] 10 [60] 35
Righe
ll. 38/39; 44 (ff. 25-35r); l. 34 (ff. 35v-39v)
Richiami
assenti
Sigilli e timbri
Sul foglio interno della coperta un'etichetta: "Bibliotheca Maior FF. Minorum Coll. S. Antonii Romae - Manosc. 1". Sul recto del foglio di guardia compare il timbro: "Archivum Generale FF. Minorum Romae". Nel margine inferiore del f. 1r compare un altro timbro, raffigurante al centro san Francesco e all'intorno la dicitura: "Sig. Min. Gen . Totius Ord. Fratrum Minorum".
Decorazione
Decorato
Datazione: 1301-1350 (la Legenda maior ai ff. 1-22r e 23r presenta in calce immagini della vita di san Francesco con un riquadro per ogni colonna o a tutta pagina (f. 1r e f. 23r), per un totale di 86 quadretti)
Iniziali: Presenza di iniziali semplici
Legatura
Legatura presente
Datazione: ;
Origine: Legatura di restauro, con errore di cucitura nel 4° fasc. unghiatura di 10mm su ogni lato e tre nervi sul dorso.
Materia delle assi o dei quadranti: Assi in legno, (275 x 190 mm)
Materia della coperta: Coperta in pelle, riveste parzialmente gli assi sul lato della legatura
Decorazione della coperta: A secco, sulla pelle sono impresse, diagonalmente, due righe formanti quattro triangoli isosceli
Storia del manoscritto
Trascrizione/descrizione di elementi storici: Provenienza: sud della provincia francescana della Tuscia
Contenuti
Autore
Titoli
Titolo identificato: Legenda maior
Incipit/Explicit
inc. : Incipit prologus in vita beati Francisci. Apparuit gratia Dei salvaroris nostri diebus istis novissime in servo suo Francisco (c. 1rA)
expl. : Expliciunt miracula post transitum beati Francisci ostensa, exceptis aliis innumerabilibus que per universum mundum quasi cotidie per eum Dominus operatur (c. 35rB)
Autore
Titoli
Titolo identificato: Tractatus de indulgentia S. Marie de Porziuncula
Incipit/Explicit
inc. : Quomodo papa Honorius existens Perusii concessit beato Francisco indulgenciam a pena et a culpa pro ecclesia sancte Marie de Portiuncula. Cum staret beatus Franciscus apud santam Mariam de Portiuncula (f. 35rA)
expl. : sed quodquod poterimus inducere ad eundum illuc fideliter inducemus. (f. 47va)
Osservazioni
FRATRIS FRANCISCI BARTHOLI DE ASSISIO Tractatus de indulgentia S. Mariae de Portiuncula, nunc primum integre edidit P. Sabatier (Collection d'études et de documents sur l'histoire religieuse et littéraire du Moyen Age, 2) Paris 1900).
Titoli
Titolo elaborato: Episodi sulla vita di san Francesco
Incipit/Explicit
inc. : Prophetia de futuris. Socii beati Francisci referebant et frater Leo scripsit (f. 47rB)
expl. : fuit causa mei flatus (f. 82rB)
A stampa
L. LEMMENS, Documenta antiqua Franciscalia, III: Extractiones de Legenda antiqua, Quaracchi 1902, 72-73 [le Extractiones sono pubblicate a p. 25-49);
L. OLIGER, Descriptio codicis S. Antonii de Urbe, una cum appendice textuum de s. Francisco, in AFH 12 (1919) 321-401;
S. CLASEN, Legenda Antiqua s. Francisci: Untmuchung uber die nachbonaventurianischen Franziskusquellen, Legenda Trium Sociorum, Speculum Perfectionis, Actum B. Francisci et sociorum eius und verwandtes Schrifttum (Studia et documenta Francisca na, 5), Leiden 1967, 134-135;
THOMAS DE CELANO, Memoriale. Editio critico-synoptica Duarum Redactionum Ad Fidem Codicum Manuscriptorum, a cura di F. ACCROCCA E A. HOROWSKI (Subsidia Scientifica Franciscalia, 12), Roma 2011, pp. LII-LIV.
Le immagini del francescanesimo. Atti del XXXVI Convegno internazionale, Assisi, 9-11 ottobre 2008, Fondazione Centro italiano di Studi sull'alto Medioevo, Spoleto 2009, p. 252 nota.
C. Frugoni, Legenda maior sancti Francisci , in L'arte di Francesco. Capolavori d'arte italiana e Terre d'Asia dal XIII al XV secolo, a cura di A. TARTUFERI E F. D'ARELLI, Firenze 2015, 164-165.
C. Frugoni, Le conseguenze di un immagine fuori posto, Milano 2018, 115-118.
Riproduzioni
digitale HD
Progetto
Biblioteca della Pontifica Università Antonianum
Autore della scheda
Filippo Sedda
Ultima modifica
Filippo Sedda
Tipologia
Scheda di prima mano
Data di creazione
13/02/2017
Ultima modifica
05/03/2020
CNMS
CNMS\0000180536
Biblioteche Dettaglio
Biblioteca della Pontificia Università Antonianum - Roma