Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Stai utilizzando un browser obsoleto. Per favore aggiorna il tuo browser per migliorare la tua esperienza.
Cartaceo, guardie miste: cc. II-III e I', membr. di recupero; cc. I e II', cart. mod. ; le cc. II-III sono palinseste, scriptio inferior: "textualis" su 2 coll.; la c. I' proviene da un ms. grammaticale del sec. XIII in minuta "littera textualis" pure su 2 coll; fascicoli legati data stimata; cc. II + 121 + III; cartulazione meccanica nell'angolo superiore esterno; bianche le cc. 31v-32v, 68v, 75v-79v, 91v, 9r-v, 100r, 107v, 114r-117v, tutte preparate per la scrittura ad eccezione di c. 100r, con funzione di frontespizio
Identifier
|
CNMD\0000198637
|
Seals and stamps
|
Timbri della famiglia Riccardi alle cc. 1r, 11r, 20v, 28v, 31r, 33r, 38v, 44v, 50v, 62v, 69v, 75r, 80r, 87v, 91r, 97v, 100v, 107r, 108r, 111r, 113v, 118r e 121v (sec. XVIII.1)
|
Binding
|
Legatura presente
Date: 1801-1900;
Material of boards : Assi in cartone
Material of cover: Coperta in pergamena, dorso liscio, 4 nervi passanti in pelle allumata
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: Il ms., composito di 6 elementi, accorpa una serie di fascicoli sostanzialmente coevi (sec. XV.2) - le sezioni I (cc. 1-32) e V (cc. 108-117), infatti, hanno la medesima filigrana, mentre la I e la III (cc. 80-99) sono scritte dalla stessa mano - e verosimilmente riuniti insieme quasi subito, forse da Simone Lupi (per ser Simone di ser Pietro Lupi, notaio dell'arcivescovo di Pisa e dello Studio fiorentino, coinvolto nella congiura dei Pazzi e per questo giustiziato, cfr. VERDE, Studio fiorentino, IV.1, pp. 315-316 e infra nelle Osservazioni)
A c. Iv, la nota di possesso con "signum" notarile del Lupi (sec. XV): «Liber Simonis (SN) ser Petri de Lupis notari et amicorum». Al di sotto, una mano diversa ma coeva, solo in parte restituibile per rasura, aggiunge: «Se[..... ser?] Mici Nicolai Marttelo eius». Al di sotto, la mano di Simone annota: «Tusculanarum questionum liber secundus: Ut ager sine cultura fructuosus esse non potest, sic sine doctrina animus».
A c. IIIr, ancora di mano del Lupi: «Intra multa que legeris, unum excerpe ut diu animo menteque excoquas. Seneca Moralis»; al di sotto, probabilmente della stessa mano: «Decies repetita placebunt orationes(?) in poetria. Abstinentia fecit me castum et studium ingeniosum Aristotelis in figura».
A c. I'r, al centro, una mano cinquecentesca annota: «Stilus non est Ciceronis De officiis. Quin rethores(?) boni et philosophi non meminerunt huius rethorices ubi fit mentio de enumeratione, firmamento, memoria, generibus causaum, de imperatore et imitatione et transitione in quarto, et de barbarismo et solecismo et de grammatica. Qui inter in rethorico(?), quia scripsit unum tantum opus de rhetorice».
A c. IIIr, nel margine inferiore, la segnatura Lami, ad inchiostro (sec. XVIII.1): «M.III. n°. 15».
A c. Ir, una tavola del contenuto (sec. XIX); in prossimità del margine superiore esterno, annotate a matita blu, la segnatura attuale e quella Lami (sec. XX).
Segnatura Lami: «M.III.15» (cc. Ir e IIIr)
Old shelfmarks:
M.III.15 (Lami; cc. Ir e IIIr)
Names linked to external description:
Lupi, Simone < fl. 1473-1474 >
, possessore
Names in the manuscript or added:
Simon ser Petri de Lupis notarius , citato a (c. Iv, sec. XV)
*Riccardi
, possessore
|
Observations
|
Il codice è una raccolta di testi retorici scritti da più mani e in tempi diversi, e tale fu ritenuto dal Lupi secondo quanto è possibile arguire dalle scritte di suo pugno apposte sulle guardie. Si tratta in prevalenza di orazioni varie, per lo più di argomento legale o ecclesiastico (come quella tenuta dall'arcivescovo di Taranto al Concilio di Basilea sul dissidio tra Eugenio IV e il Concilio medesimo), ma anche "orationes de laudibus doctrinarum" (cfr. il discorso pronunciato da un professore dell'Università di Perugia all'inizio dell'anno accademico), alternate a lettere politiche (cfr. quella scritta da Candia nel 1453 alla Signoria di Firenze dal cardinale Roteno o quella recitata in presenza del re di Francia dall'arcivescovo di Pisa, Filippo de' Medici) o erudite (es. quella di Poggio Bracciolini).
Diverse le opinioni dei contemporanei (cfr. Verde, Studio fiorentino, IV.1, p. 316) su Simone Lupi, possessore del ms.: Angelo Poliziano nel suo "Coniurationis commentarium", ricorda, tra gli uomini oscuri "partim ex archiepiscopi partim ex familia Pactiorum" implicati nella congiura, un "Nannes notarius Pisanus, vir scelestus et factiosus": non è chiaro tuttavia se egli alludesse, sbagliando il nome, proprio a ser Simone; Lorenzo Lippi attesta sinteticamente che il Lupi "cum perfidis coniuratis supplicio affectus est"; ser Pietro Roncioni, infine, lo definisce "bonitate et humanitate ac integritate nemini secundus" (ibid., II, p. 756). Da diversi documenti pubblicati in precedenza dal Verde il Lupi appare molto attento al buon andamento dell'Università. Il presente ms. Ricc. 670 lo presenta come interessato alla retorica e consapevole del valore formativo dello studio (soprattutto negli anni 1477-78) |
Dimensions
|
mm 219 x 145 (c. 17)
|
Watermark
|
tipo Briquet 5904 o 5908 ("echelle")
|
Quire structure
|
1-3 (10), 4 (2)
|
Ruling
|
a colore
|
Ruling pattern
|
mm 130 x 84 (c. 17r)
|
Ruling
|
rr. 24/ll. 23 (c. 17r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Catch words
|
per lo più assenti, ad eccezione del fasc. 3 (c. 30v: richiamo orizzontale spostato verso il margine interno)
|
Script and hands
|
Script:
Description: una sola mano in scrittura libraria di tipo umanistico (la medesima mano scrive anche la sezione III, cc. 80r-98v)
|
Decoration
|
Decorato
Note to initials/friezes: Spazi riservati; sottolineature in rosso
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: Una mano moderna (sec. XVI-XVII) annota nel margine superiore di c. 1r il titolo dell'epistola: "Antonii Luschi Vicentini oratoris epistula ad fratrem suum Astolphinum"
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Antonius Luschi Vicentinus orator , citato a (c. 1r, sec. XVI)
Antonius Loschi orator , citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Other names
|
Marinoni, Astolfino < sec. 14./15. >
, dedicatario
Names in the manuscript or added:
frater suus Astolphinus , citato a (c. 1r, sec. XVI-XVII)
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Antonii Loschi oratoris epistola ad fratrem suum
Note: c. Ir, sec. XIX Titolo aggiunto: Antonii Luschi Vicentini oratoris Epistula ad fratrem suum Astolphinum
Note: c. 1r, sec. XVI-XVII Titolo identificato: Inquisitio super XI orationes Ciceronis: In orationem pro C. Pompeio
Note: cfr. BERTALOT, Initia, II/1, nr. 11364 e 2179 Names in the title:
Cicero, Marcus Tullius, Pompeus, Cneus
|
Incipit/Explicit
|
inc. (prefazione): Magna res est eloquentia, frater insignis atque optime, maior profecto quam (c. 1r)
expl. (prefazione): de simili exornatione fit mentio, fuisset enim hoc opus inutile vanus labor (c. 7v)
inc. (testo): Cicero creatus pretor Romanus duo persuadere nititur populo Romano (c. 8r)
expl. (testo): articulus est: magnus curis molestis doloribus et cetera. Articulus est (c. 31r)
Note: Segue, a c. 31r: "Finis. Laus omnipotentissimo Creatori"; al di sotto, una mano diversa ripete: "Finis. Laus Omnipotenti" |
Observations
|
il testo si arresta alla prima partizione, quella relativa all'orazione ciceroniana "Pro Cneo Pompeio Magno"
|
Dimensions
|
mm 218 x 145 (c. 51)
|
Watermark
|
tipo Briquet 6644 ("fleur en forme de tulipe")
|
Quire structure
|
1-3 (12), 4 (11).
Il fasc. 4 (cc. 69-79) è un sesterno privo della carta finale, presumibilmente bianca come le 4 precedenti
|
Ruling
|
a secco
|
Ruling pattern
|
mm 133 x 80 (5+70+5), doppia giustificazione (c. 51r)
|
Ruling
|
rr. 25/ll. 25 (c. 51r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Catch words
|
verticali, lungo la rettrice interna
|
Script and hands
|
Script:
Description: una sola mano in corsiva all'antica, cui si devono anche le rare aggiunte marginali e i "notabilia"
|
Decoration
|
Decorato
Note to initials/friezes: Solo spazi riservati; maiuscole emarginate
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Oratio de laudibus doctrinarum
Note: c. Ir, sec. XIX Titolo identificato: Oratio in Studio Perusino 1455 habita (De laudibus omnium scientiarum)
Note: cfr. Omnia Campani Opera |
Incipit/Explicit
|
inc. (prologo): Consideranti mihi paulo ante et ad hunc dignissimum ornatissimumque locum (c. 33r)
expl. (prologo): que via atque aditum ad omnia divinarum humanarumque rerum studia patefacit (c. 34v)
inc. (testo): Gramaticam dico parentem artium reliquarum. Verum cum multarum gentium nationumque non linguam unam (c. 34v)
expl. (testo): deos obsecro immortales vos omnes ac vestra studia bene prospereque fortunent (c. 63v)
Note: Segue, a c. 63v, a lettere capitali: "Finis" |
Titles
|
Titolo aggiunto: Oratio de recta Reipublicae
Note: c. Ir, sec. XIX |
Incipit/Explicit
|
inc. (prologo): Relatum est ad me hoc tempore, magnifici primates vosque ceteri patres et cives prestantissimi, onus quippe satis grande (c. 64r)
expl. (prologo): linguam ineptam et qudam (sic) modo balbutientem dirigat et disponat (c. 64v)
inc. (testo): Est igitur iustitia, magnifici priores vosque ceteri patres et cives prestantissimi, ut inquit ille christianissimus noster Iustinianus, constans et perpetua voluntas (c. 64v)
expl. (testo): vestris voluptati et honori ac dignitati vestre plurimum consuletis, ad laudem gloriosi Dei, in quo est salus et gloria sempiterna (c. 68r)
Note: Segue, a c. 68r, in capitale: “Finis" |
Titles
|
Titolo aggiunto: Oratio de administrandi ratione
Note: c. Ir, sec. XIX |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Si vellem in hoc letissimo atque iocundissimo die recensere, M.D. vosque ceteri spectatissimi, quanta cura quantaque animi integritate (c. 69r)
expl. (testo): apud mortales et cives vestros indelebili nomine pesequendos (sic) dixi (c. 70v)
Note: Segue, a c. 70v, a caratteri capitali: "Finis" |
Titles
|
Titolo aggiunto: Alia oratio
Note: c. Ir, sec. XIX |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Solebant qui hoc in loco dixerunt, generose pretor, prestantissimi domini Octo ceterique cives ornatissimi, magnificorum Octo qui suo iam decurso bimestri successoribus officium relinquebant bene gesta narrare (c. 71r)
expl. (testo): beatissimorum apostolorum Petri et Pauli totiusque celestis curie triumphantis (c. 72v)
Note: Segue, a c. 72v: "Amen. Finis" (quest'ultimo lemma in capitale) |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Ruthenus card(inalis) Isidorus , citato a (c. Ir, sec. XIX)
Isiderus cardinalis Rutinensis , citato a c. 75r
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Rutheni card(inalis) Isidori epistola ad Florentinos
Note: c. Ir, sec. XIX Titolo identificato: Oratio prioribus palatii et communitatis Florentinorum
Note: cfr. BERTALOT, Initia, II/1, nr. 2977; il testo è integralmente edito in LAMI, Catalogus, pp. 103-104 |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Cum ante oculos pono mihi, magnifici domini et priores palatii ac comunitatis dignissima (sic) Florentie, amplissimorum regnorum gloriam magnarum urbium excellentiam et status sublimitatem (c. 73r)
expl. (testo): quod nos reducet ad ampliam vittoriam contra iniquissimum hostem (c. 75r)
Note: Segue, a c. 75r: "Datum VII iulii MCCCCLIII in Candia. Rossia. Isiderus cardinalis Rutinensis" |
Observations
|
A c. 73r, nell'angolo superiore interno, il copista ha annotato: "Copia"; e nel margine inferiore di c. 75r: "A tergo: Magnificis dominis prioribus palatii et comunitatis Florentinorum et cetera"
|
Dimensions
|
mm 218 x 143 (c. 93)
|
Watermark
|
"fleur à quatre pétales ou quatrefeuille" non rispondente ad alcuna delle tipologie presenti sul Briquet (abbastanza simile a Briquet 6340, ma con foglie diverse)
|
Quire structure
|
1 (8), 2 (10), 3 (2)
|
Ruling
|
a colore
|
Ruling pattern
|
mm 143 x 85 (c. 93r)
|
Ruling
|
rr. 27/ll. 27 (c. 93r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Script and hands
|
Script:
Description: una sola mano in scrittura libraria di tipo umanistico, cui si devono anche le rare integrazioni a margine (la medesima mano scrive anche la sezione I, cc. 1-31)
|
Decoration
|
Decorato
Note to initials/friezes: Solo spazi riservati
|
Other names
|
Ubaldini, Ottaviano : degli <cardinale 1214-1272>
, dedicatario
Names in the manuscript or added:
Octavianus , citato a c. 80r
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Epistolae nonnullae Latine
Note: c. Ir, sec. XIX Names in the title:
Perilaus
|
Incipit/Explicit
|
inc. (lettera di dedica): Fato mihi datum erat illud, Octaviane, ut quecumque scripturus essem nomini tuo dedicarem. Opusculum namque illud licet puerile admodum (c. 80r)
expl. (lettera di dedica): dulce decus meum, cui me measque fortunas devoveo dedoque (c. 80v)
inc. (testo): Rex quidam cui Perilao nomen erat olim universam Arabiam nonnullasque alias regiones imperio continebat (c. 80v)
expl. (testo): exequiis paratis, rex ambos regio more eodem in tumulo recondi iussit (c. 89v)
Note: Segue, a c. 89v: "Finis" |
Titles
|
Titolo elaborato: Carmina
|
Incipit/Explicit
|
inc. (primo testo): Parce puer, si forte tuas sonus improbus aures (c. 90r)
expl. (primo testo): da, precor, ausilium atque ingnem lenire furentem (c. 90r)
inc. (ultimo testo): Rusticus uxorem secum per pascua ducens (c. 90v)
expl. (ultimo testo): instruerem quanti fabula sit parcii (c. 91r)
|
Observations
|
Si tratta di 3 carmi latini adespoti e anepigrafi:
1., c. 90r: inc. Parce puer, si forte tuas sonus improbus aures (cfr. BERTALOT, Initia, I, nr. 4137; SCHALLER-KÖNSGEN, Initia carminum, nr. 11614); 2. c. 90r-v, inc. Formavit fortasse tuos Venus aurea vultus; expl. esse potes solus solus et esse potes; 3. cc. 90v-91r, inc. Rusticus uxorem secum per pascua ducens (= Domenico Silvestri, Fabula de cancro: cfr. BERTALOT, Initia, I, nr. 5415; Novati, "Rassegna Bibliografica Letteratura Italiana, 13 (1905), 79; JENSEN, Richard C. (ed.), Domenico Silvestri: The Latin Poetry, München 1973, p. 55) |
Author
|
|
Other names
|
Boccaccio, Giovanni < 1313-1375 >
, altra relazione di D.I.
Names in the manuscript or added:
Boccaccio Ioannes, citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Boccaccio Ioannes, Fabula Tancredi
Note: c. Ir, sec. XIX Titolo identificato: Fabula Tancredi
Note: cfr. HANKINS, Repertorium Brunianum, p. 168 nr. 2297; BERTALOT, Initia, II/2, nr. 22964 Names in the title:
Tancredi
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tam credus (sic!) fuit princeps Salernitanus, vir quidem mitis ac benigni ingenii (c. 92r)
expl. (testo): ductus publico ac doloroso Salernitanorum funere in eodem sepulcro sepelliri ambos fecit (c. 98v)
Note: Segue a c. 98v: "Finis" |
Observations
|
Si tratta del rifacimento in latino, ad opera del Bruni, della celebre novella di Giovanni Boccaccio (cfr. Decameron, giornata IV, novella I); manca tuttavia l'epistola di dedica a Bindaccio Ricasoli (inc. Leonardus Aretinus Bindacio Ricasolano viro prestantissimo salutem. Cum sepius mecum egisses ut fabulam illam Bocatii de Tancredo principe; cfr. BERTALOT, Initia, II/1, nr. 3977)
|
Dimensions
|
mm 218 x 144 (c. 104)
|
Watermark
|
non rilevabile
|
Quire structure
|
1 (8)
|
Ruling
|
a secco (ma le rettrici verticali, molto marcate, risultano a colore)
|
Ruling pattern
|
mm 146 x 85 (c. 104r)
|
Ruling
|
rr. 23/ll. 23 (c. 104r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Script and hands
|
Script:
Description: corsiva di tipo umanistico di una sola mano
|
Decoration
|
Decorato
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: A c. 100r, nel margine superiore, una mano moderna ha annotato il titolo: "Poggius De ingressu Cesaris ad urbem"
|
Titles
|
Titolo elaborato: Versus quidam
|
Incipit/Explicit
|
inc. (primo testo): Qua bene curvati directa est semita pontis (c. 100v)
Note: Precede i versi la rubrica: "Hi versus sunt extra urbem duo millia passuum in ponte Annienem" (c. 100v) expl. (primo testo): hic docuit durum flumina ferre iugum (c. 100v)
inc. (ultimo testo): Trax puer astricto glacie dum ludit in Ebro (c. 100v)
Note: Precede, a c. 100v, la rubrica: "Iulii Caesaris epigramma pro quodam puero Trace evecto in Ebro flumine" expl. (ultimo testo): hoc peperi flamis caetera dixit aquis (c. 100v)
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Poggius, citato a c. 101v (c. 100r, sec. XVII; c. Ir, sec. XIX
)
|
Other names
|
Niccoli, Niccolò < 1364-1437 >
, destinatario
Names in the manuscript or added:
Nicolaus suus , citato a c. 101r
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Poggius de ingressu Caesaris ad Urbem
Note: c. 100r, sec. XVII; c. Ir, sec. XIX |
Incipit/Explicit
|
inc. (prefazione): Quoniam te et ociosum novi et aliqua animi vel voluptate vel recreatione indigere non mediocriter dedi ad te litteras (c. 101r)
Note: Precede l'intitulatio: "Lapus Putignianus G. suo salutem" (c. 101r) expl. (prefazione): non enim de isto secus quam de genitore piissimo sollicitus sum. Vale (c. 101v)
Note: Segue il datum: "Ex Florentia pridie Nonas augustas" inc. (testo): Quamvis sciam, Nicolae, non admodum probari tibi haec nostri temporis facta (c. 101v)
Note: Precede l'intitulatio: "Poggius Nicolao suo salutem" (c. 101v) expl. (testo): otiosus enim sum et tecum loquor libentissime. Tu vero responde cum libet (c. 107r)
Note: Segue il datum: "Romae, pridie Nonas iunii" (c. 107r) |
Observations
|
L'epistola del Bracciolini al Niccoli è inviata da Lapo da Putignano ad un non altrimenti specificato "G. suo" ed ha, come tale, valore di prefazione.
La lettera, datata dalla Harth (BRACCIOLINI, Lettere, I, pp. 119-125) 4 giugno 1433, è conservata in numerosi mss. che contengono sillogi dell'epistolario; se ne trovano inoltre 2 redazioni: il testo qui edito segue la seconda, rielaborata, che fu considerata definitiva da Poggio stesso (ibid.). La maggior parte dei testimoni non indica l'anno; la Harth accoglie qui la datazione proposta dall'edizione Tonelli (II, p. 22) e confermata dal ms. Ambros. I 33 inf. 12 (c. 91). Il ms. Vat. lat. 6898 (c. 28v) indica invece l'anno 1443, il ms. Ricc. 1133 (c. 94r) il 1432. Segue a c. 107r, in calce all'epistola del Bracciolini e della stessa mano del testo, un brevissimo "Epigramma Pacuvii verecundissimum et purissimum dignumque eius elegantissima gravitate" (inc. Adolescens etsi properas hoc te saxum; expl. ossa hoc volebam nescius ne esses. Vale) |
Dimensions
|
mm 218 x 143 (c. 113)
|
Watermark
|
tipo Briquet 5904 o 5908 ("echelle")
|
Quire structure
|
1 (10)
|
Ruling
|
a secco
|
Ruling pattern
|
mm 135 x 82 (6+70+ 6), doppia giustificazione (c. 113r)
|
Ruling
|
rr. 26/ll. 26 (c. 113r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Script and hands
|
Script:
Description: una sola mano in scrittura bastarda
|
Decoration
|
Decorato
Note to initials/friezes: Rubriche; iniziali semplici in rosso (c. 108r)
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Phylippus de Medicis ... Pisanus presul , citato a c. 108r
Medicis Philippus arch(iepiscopus) Pisanus , citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Titles
|
Titolo presente: Phylippi de Medicis reverendissimi ac dignissimi et optimi Pisani presulis oratio habita nomine pontetissime Rei P(ublice) Florentine publico in consessu coram regis Francie maiestate (c. 108r)
Titolo aggiunto: Medicis Philippus arch(iepiscopus) Pisanus Oratio habita nomine Reip. Florentinae coram R. Galliae
Note: c. Ir, sec. XIX Titolo identificato: Legatorum Florentinorum gratulatio ad Ludovicum XI regem Franciae
Note: cfr. BERTALOT, Initia, II/1, nr. 893 Names in the title:
Louis <re di Francia ; 9. ; 1423-1483>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Eterna susceptorum benefitiorum memoria veterisque benivolentie necessitudo (c. 108r)
Note: Precede, a c. 108r, la rubrica: "Phylippi de Medicis reverendissimi ac dignissimi et optimi Pisani presulis oratio habita nomine pontetissime Rei P(ublice) Florentine publico in consessu coram regis Francie maiestate. Lege feliciter". expl. (testo): quo ipse tibi per nos oratores suos dat, concedit atque largitur (c. 113v)
Note: Segue: "Finis" |
Dimensions
|
mm 218 x 143 (c. 120)
|
Watermark
|
di un solo tipo (sorta di frutto a grappolo, tipo mora: 3 grappoli), non identificata su nessuno dei repertori consueti
|
Quire structure
|
1 (4)
|
Ruling
|
a secco
|
Ruling pattern
|
mm 149 x 96 (c. 120r)
|
Ruling
|
rr. 2/ll. 37 (c. 119r)
|
Mise en page
|
a piena pagina
|
Script and hands
|
Script:
Description: "Littera antiqua" di modulo minuto di una sola mano
|
Decoration
|
Decorato
Note to initials/friezes: Rubriche ad inchiostro bruno in lettere capitali; iniziali a penna
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Iohannes archiepiscopus Tarantinus , citato a c. 118r (c. Ir, sec. XIX)
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Epistolae duae Ioannis arch(iepiscopi) Tarantini ad synodum Basileensem et una ad Sigismundum imperatorem
Note: c. Ir, sec. XIX Names in the title:
*Concilio di *Basilea <1431-1449>, Eugenio <papa ; 4.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Si tantam ex apostoli themate Christi misteria profunditatem habere (c. 118r)
expl. (testo): intemeratam sinodum dirigere confitemur, in cuius unitate cum Patre Christus ipse regnat, qui sit in sempiternum benedictus. Amen (c. 120r)
Note: Segue il datum: "Habita est in generali congregatione apud maiorem ecclesiam Basilee IIII° februarii anno Domini Millesimoquadringentesimotricesimoquarto, indictione duodecima" |
Observations
|
L'orazione è rivolta, come la seguente, al Concilio di Basilea.
Precede, a c. 118r, un'articolata rubrica in lettere capitali: "Secunda oratio Iohannis archiepiscopi Tarentini habita coram sacra sinodo Basiliensi in presentatione bullarum apostolicarum pro sedanda discordia quae diu inter dominum sanctissimum nostrum dominum Eugenium papam quartum et Basiliensem concilium viguerat. Nemo potest dicere dominum Iesum nisi in Spiritu Sancto, ut ad Cor. XIII°" |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Idem [Iohannes archiepiscopus Tarentinus] , citato a c. 120r
Ioannes arch(iepiscopus) Tarantinus , citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Titles
|
Titolo presente: Oratio tertia eiusdem in presentatione bullarum praesidentie (c. 120r)
Titolo aggiunto: Epistolae duae Ioannis arch(iepiscopi) Tarantini ad synodum Basileensem et una ad Sigismundum imperatorem
Note: c. Ir, sec. XIX Names in the title:
*Concilio di *Basilea <1431-1449>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Miraris forsitan sinodus sacratissima quod cum pacis et unionis tecum hactenus (c. 120r)
expl. (testo): aiebat in Evangelio Christus caput et salvator noster, qui fit in eternum benedictus. Amen (c. 121r)
Note: Segue a c. 121r il datum: "Habita est in generali congregatione apud maiorem ecclesiam Basilee quintadecima die februarii, anno Domini Millesimoquadringentesimotricesimoquarto, indictione duodecimo (sic)" |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Idem [Iohannes archiepiscopus Tarentinus] , citato a c. 121r
Ioannes arch(iepiscopus) Tarantinus , citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Other names
|
Sigismund <imperatore 1368-1437>
, dedicatario
Names in the manuscript or added:
serenissimus dominus imperator Sigismundus semper Augustus , citato a c. 121r
Sigismundus imperator , citato a (c. Ir, sec. XIX)
|
Titles
|
Titolo presente: Oratio eiusdem ad serenissimum dominum imperatorem Sigismundum semper Augustum (c. 121r)
Titolo aggiunto: Epistolae duae Ioannis arch(iepiscopi) Tarantini ad synodum Basileensem et una ad Sigismundum imperatorem
Note: c. Ir, sec. XIX Names in the title:
*Concilio di *Basilea <1431-1449>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Etsi celsitudo tua, serenissime et invictissime Cesar, ex omnium sane virtutum (c. 121r)
expl. (testo): quando maiestas tua vixerit in alia sumus audientia relaturi (c. 121v)
Note: Segue il datum: "Acta Basilee in audientia secreta" (c. 121v); quindi, a caratteri capitali: "Finit feliciter" |
Printed
|
G. LAMI, Catalogus codicum manuscriptorum qui in Bibliotheca Riccardiana Florentiae adservantur ..., Liburni, ex Typographio Antonii Santini et sociorum, 1756, pp. 74, 103-104, 246, 258, 271, 282, 306, 325;
Inventario e stima della Libreria Riccardi. Manoscritti e edizioni del secolo XV, Firenze, [s.n.], 1810, p. 17;
P.O. KRISTELLER, Iter Italicum. A Finding List of Uncatalogued or Incompletely Catalogued Humanistic Manuscripts of the Renaissance in Italian and other Libraries, I-VI, London-Leiden, The Warburg Institute-E.J. Brill, 1963-1992: I, 195-196;
Poggio BRACCIOLINI, Lettere, I. Lettere a Niccolò Niccoli, a cura di Helene HARTH, Firenze, Olschki, 1984, p. LXXXII;
Armando Felice VERDE, O.P., Lo Studio fiorentino, 1473-1503. Ricerche e documenti, IV. La vita universitaria. Presentazione di Eugenio GARIN, Tomo I: Gli Statuti. Anni scolastici 1473/74-1481/82, Firenze, Olschki, 1985, p. 316
|
Reproductions
|
microfilm
|
Sources
|
Omnia Campani Opera = Omnia Campani Opera Quae continentur hoc in libro sunt: Campani vita per Michaelem Fernum. Campani de ingratitudine fugienda libri tres. De regendo magistratu. De dignitate matrimonii..., Impressum Venetiis per Bernardinum Vercellensem Iussu domini Andreae Torresano de Assula, 1502;
LAMI, Catalogus = G. LAMI, Catalogus codicum manuscriptorum qui in Bibliotheca Riccardiana Florentiae adservantur ..., Liburni, ex Typographio Antonii Santini et sociorum, 1756;
CROLLALANZA, Dizionario = Dizionario storico-blasonico delle famiglie nobili e notabili italiane estinte e fiorenti, compilato da G.B. DI CROLLALANZA, Pisa, Giornale Araldico, 1886-1890, 3 voll. (rist. anast.: Bologna, Forni, 1965);
EI = Enciclopedia Italiana, Roma, Istituto della Enciclopedia Italiana, 1929-;
DBI = Dizionario Biografico degli Italiani, Roma, Istituto della Enciclopedia italiana fondato da Giovanni Treccani, 1960-;
BRIQUET, Filigranes = Charles-Moïse BRIQUET, Les filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier dès leur apparition vers 1282 jusqu'en 1600, I-IV, Amsterdam, The Paper Publications Society, 1968 (rist. anast. dell'edizione 1907 con aggiunte a cura di Allan Stevenson);
SCHALLER-KÖNSGEN, Initia carminum = D. SCHALLER-E. KÖNSGEN, Initia carminum Latinorum saeculo undecimo antiquiorum, Göttingen, Vandenhoek and Ruprecht, 1977;
HARTH: BRACCIOLINI, Lettere = Poggio BRACCIOLINI, Lettere, I. Lettere a Niccolò Niccoli, a cura di Helene HARTH, Firenze, Olschki, 1984;
VERDE, Studio fiorentino = Armando Felice VERDE, O.P., Lo Studio fiorentino, 1473-1503. Ricerche e documenti, IV. La vita universitaria. Presentazione di Eugenio GARIN, Tomo I: Gli Statuti. Anni scolastici 1473/74-1481/82, Firenze, Olschki, 1985, pp. 315-316;
BERTALOT, Initia = L. BERTALOT, Initia humanistica latina. Initienverzeichnis lateinischer Prosa und Poesie aus der Zeit des 14. Bis16. Jaharhunderts. I. Poesie, Tübingen, Niemeyer, 1985; II/1. Prosa: A-M; II/2. Prosa: P-Z, Tübingen, Niemeyer, 1990-2004;
HANKINS, Repertorium Brunianum = J. HANKINS, Repertorium Brunianum. A critical guide to the writings of Leonardo Bruni, vol. 1. Handlist of manuscripts, Roma, Istituto storico italiano per il Medio Evo, 1997
|
Project
|
Censimento dei manoscritti della Biblioteca Riccardiana, Firenze
|
Author of description
|
Francesca Mazzanti
|
Ultima modifica = last modification
|
Francesca Mazzanti
|
Type
|
Scheda di prima mano (scheda di Francesca Mazzanti)
|
Date of creation
|
31/12/2011
|
Last modification
|
02/03/2014
|
CNMS
|
CNMS\0000135662
|
Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Via del Collegio Romano, 27
00186 Roma
Numero Verde: 800 99 11 99
URP: +39 06/6723 2101 - 2022 - 2970
Centralino MIC: +39 06/67231