Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Stai utilizzando un browser obsoleto. Per favore aggiorna il tuo browser per migliorare la tua esperienza.
Cartaceo; fascicoli legati; 1576-1625 data stimata; cc. 126; numerazione recente; bianche le cc. 1r-4r, 19v-20v, 48v, 56v, 79v, 84v-85v, 102rv, 113r-126v
Identifier
|
CNMD\0000015477
|
Dimensions
|
mm 335 x 235 (c. 6)
|
Watermark
|
Stemma bipartito, in alto cavallo rampante, in basso bande diagonali (c. 1), in folio
|
Quire structure
|
17 fascicoli: I: binione; II-XI: quaternioni; XII: quinione; XIII-XIV: quaternioni; XV-XVI: binioni; XVII: ternione.
|
Ruling
|
linee di giustificazione a secco su tutte le carte
|
Ruling
|
28 righe di scrittura.
|
Catch words
|
richiami orizzontali di mano del copista sul verso dell'ultima carta di ogni fascicolo
|
Decoration
|
Decorato
Date: 1576-1625
Initials: Presenza di iniziali semplici
Note to initials/friezes: Titolo ed iniziale in rosso, in caratteri capitali (c. 5r); in caratteri capitali anche i titoli alle cc. 21r, 49r, 65r, 80r, 86r
|
Binding
|
Legatura presente
Date: 1601-1650;
Material of cover: Coperta in pergamena, floscia; si conservano tracce dei 3 nervi e dei due capitelli in pelle chiara
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: sul dorso, lacero, si osservano in alto il titolo manoscritto, parzialmente leggibile, C[ollecti]o al[iqu]orum G[r]ammati[co]rum, tracciato orizzontalmente in modo da coprirne uno più antico verticale, e preceduto e seguito da un fregio decorativo (un titolo tracciato con le stesse modalità si osserva anche sul dorso del ms.XXII.143); in basso un tassello cartaceo con l'antica segnatura 7.I; le caratteristiche di entrambi gli elementi sono simili a quelle del titolo e del tassello presenti sul dorso del ms.XXII.39. A c. 1r fregio ad inchiostro che si osserva, identico, anche sulla controguardia anteriore del ms.XXII.39. Nel manoscritto si rilevano più mani: una prima ha provveduto alla stesura del testo e ad alcune annotazioni marginali ed è la stessa a cui si devono i mss.XXII.39, 42 e 46 (relativamente alle sole cc. 1r-70v); una seconda mano ha tracciato l'indice presente sul piatto anteriore, indice che con le medesime caratteristiche è presente nei mss.XXII.42 e 140; ad una terza mano si deve un ulteriore indice (c. 4v). Quest'ultima è la stessa che ha tracciato annotazioni di titoli o di contenuto nei mss.XXII.42 (c. 1r), 43 (c. Iv), 46 (controg. ant.), 87 (contropiatto ant.), 140 (c. Iv), 169 (controg. ant.). Nel titolo a c. 5r la prima lettera h nella parola Orthographia è stata aggiunta successivamente. Su due colonne i testi alle cc. 95r-101v.
Il volume è costituito, nella quasi totalità, da copie di manoscritti originariamente conservati nella biblioteca del convento napoletano di San Giovanni a Carbonara ed attualmente nella BNN con le segnature IV.A.11-13 e IV.A.17. L'esame dei testi alle cc. 110rv e 111r-112v - rispettivamente mutilo ed acefalo - fa ipotizzare la caduta di due o più carte.
Il manoscritto è appartenuto ai Teatini di Napoli e compare nei tre cataloghi manoscritti che della biblioteca della Casa dei Santi Apostoli in Napoli si conservano nella BNN. Nel primo (ms.S.Mart.781, Carte Fusco, busta LV, cc. 128r-153r, sec. XVII, metà) il volume è registrato sotto i nomi dei diversi autori, con la segnatura f.1.1.: Adamantii sive Martyrii, de B: muta et V. vocali Q. Velii Longi manuscript. (c. 128r), Arusiani Messi, de eloqutionibus. Q. Velii Longi manuscript. (c. 130r), Atilii Fortunatiani Ars, Q. Velii Longi manuscript. (c. 130r), Caesi Bassi, Ars de Metris. Q. Velii Longi (c. 132v), Excerpta ex libro Macrobii Theodosii, de Verborum, Graecarum et Latinarum differentiis, et Societatibus. Q. Velii Longi (c. 136rv), Iulii Severiani, de Arte Rethorica. Q. Velii Longi (c. 141v), Velii Longi, de Ortographia (c. 152r). Nel secondo (ms.S.Mart.467, sec. XVII, II metà) è registrato sotto i nomi dei singoli autori, con la segnatura F.3.A.: Adamantii sive Martirii. de B. Muta et V. Vocali. V. Velleium Longum (c. 1v), Arusiani Messi. Exempla locutionum. Q. Velleium Longum (c. 5r), Attilii Fortunatiani. de Metris. Q. Velleium Longum (c. 5v), Caesi Bassi. Ars de Metris. Q. Velleium Longum (c. 9r), Excerpta ex D. Hieronymo Macrobio Theodosio et aliis Q. Velleium Longum (c. 22v), Iulii Severiani. Principia Artis Rethoricae. Q. Velleium Longum (c. 37r), De Littera B. muta, et V. vocali. V. Adamantium apud Velleium Longum (c. 42r), Velii Longi. Ortographia (c. 70r), alla cui segnatura F.3.A. una mano successiva ha aggiunto il numero 55. Nel terzo (ms.S.Mart.466, sec. XVIII) il manoscritto è registrato sotto il titolo: Collectio aliquorum Grammaticorum: Tom.I in F.o, con la segnatura 7, scansia, e 1, numero d'ordine (c. 22r), e sotto i nomi degli autori dei vari testi, tutti indicati sotto la medesima segnatura: Adamantii, sive Martyrii de B. muta, et V. vocali. Extat in collectione Grammaticarum (c. 1r), Arusiani Messi vc. Exempla elocutionum per alphabetum digesta. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 6r), Caesi Bassi Ars de metris. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 20r), Fortunatiani Atilii ars. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 35r), Messi Arusiani. Vide Arusiani (c. 54v), Phocae Grammatici de adspiratione. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 68r), Severiani Iulii principia artis rhetoricae. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 82r), Velii Longi de Orthographia. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 89v). Apparteneva, negli anni immediatamente successivi all'Unità d'Italia, alla biblioteca della casa teatina di San Paolo Maggiore in Napoli; lo si trova infatti registrato con il titolo Collectio Aliquorum Grammaticorum a c. 148v del Notamento compilato da Nunzio Scoppa nel 1867; passò quindi alla Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di San Martino in Napoli, passaggio confermato dall'annotazione «San Martino» che si legge accanto al titolo nel Notamento citato. E' pervenuto alla BNN nel 1924
Old shelfmarks:
7.I (la segnatura 7.I compare come 7.1 nel ms.S.Mart.466 (v. Bibliografia non a stampa)),
f.1.1 ,
F.3.A. ,
F.3.A.55
Names linked to external description:
*Casa di *San *Paolo *Maggiore < Napoli >
, possessore
*Museo *nazionale di *San *Martino < Napoli >
, provenienza
Scoppa, Nunzio < sec. 19. >
, altra relazione di D.E.
*Casa dei *Santi *Apostoli < Napoli >
, possessore
|
State of preservation and restoration
|
State of preservation: coperta attuakmente staccata dal corpo del ms.; dorso lacero
|
Titles
|
Titolo presente: Collectio aliquorum Grammaticorum
Note: Medesimo titolo sul dorso |
Observations
|
Trascrizione delle cc. 1r-14v del ms.IV.A.12 della BNN.
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Velii Longi De Orthographia
Note: La prima lettera H è stata aggiunta; il titolo è in capitale e decorato in rosso; medesimo titolo sul piatto ant. e a c. 4v. Titolo identificato: De orthographia
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 46-81 Names in the title:
Velius Longus <sec. 2.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Necessarium arbitror de orthographia sermonem instituenti (5r)
expl. (testo): quoniam firci erant, et haedos, quoniam Foedi (19r)
|
Observations
|
A c.19r si legge il seguente colophon: "Velij Longi de orthographia liber explicit".
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Arusianus Messius, citato a 4v, 21r, piatto ant.
|
Titles
|
Titolo presente: Arusiani Messi VC OR. Comitis Primi Ordinis Exempla Elocutionum Ex Virgilio Sallustio Terentio Cicerone Digesta Per Litteras
Titolo aggiunto: Arusiani Messi Exempla Elocutionum ex Virgilio, Sallustio, Terentio, Cicerone digesta per litteras
Note: c. 4v Titolo aggiunto: Arusiani Messi V. C. exempla elocutionum
Note: piatto ant. Titolo identificato: Exempla elocutionum ex Vergilio Sallustio Terentio Cicerone digesta per litteras
Note: Cfr. Grammatici latin. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 449-514 Names in the title:
Cicero, Marcus Tullius <106-43 a.C.>, Messius, Arusianus <sec. 4. ex>, Sallustius Crispus, Gaius <86-ca 34 a.C.>, Terentius Afer, Publius <ca. 195-159 a.C.>, Vergilius Maro, Publius <70-19 a.C.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Abundans illius rei. Virgilius in Bucolicis - nivei quam actis abundans (21r)
expl. (testo): volutans Herebat. Genua advolvebantur (48r)
|
Observations
|
Prima del titolo si legge: "Arusiani Messi VC. OR. Comitis Primi Ordinis" ed accanto è annotato: "In aliquibus codicib. pro Arusiani male irrepsit Cornelij Frontonis" (c. 21r). Alla fine del testo : "idem".
Trascrizione delle cc. 25v-56r del ms.IV.A.12 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Iulius Severianus, citato a 49r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)
|
Titles
|
Titolo presente: Principia Artis Rhetoricae Summatim Collecta De Multis Ascythomata A Iulio Severiano
Note: Titolo in capitale; cfr. anche c. 4v e piatto ant. Titolo aggiunto: Iulii Severiani Principia artis Rhetoricae
Note: c. 4v Titolo aggiunto: Iulii Severiani principium artis Rhetorice
Note: piatto ant. Titolo identificato: Syntomata sive praecepta artis rhetoricae summatim collecta de multis a Iulio Severiano
Note: Cfr. Degli autori del ben parlare per secolari, e religiosi. Parte quarta. Della Rhetorica. Tomo secondo, Venetia 1643, 252-268 Names in the title:
Severianus, Iulius <sec. 5.?>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Forsitan me usurpatorem ardui operis (49r)
expl. (testo): si animo frequenti usu sculpta permanserint (56r)
|
Observations
|
Alla fine del testo: "Telos", in greco.
Trascrizione delle cc. 56v-64r del ms.IV.A.12 della BNN. |
Author
|
|
Other names
|
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. >
, altra relazione di D.I.
|
Titles
|
Titolo identificato: Fragmentum de metris
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metrice. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 254-272 |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Secundus pariambus, tertius spondeus, quartus pariambus (57r)
expl. (testo): sine magno labore preparatis utebantur facultatibus (64v)
|
Observations
|
Il testo è anepigrafo; attrubuito in passato anche dalla critica a Fortunaziano, è attualmente annoverato tra le oper "dubia e spuria" di Cesio Basso (cfr. Grammatici latini, VI, 243-272).
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, delle cc. 79r-84v del ms.IV.A.11 della BNN. |
Other names
|
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. >
, altra relazione di D.I.
|
Titles
|
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Titolo identificato: Excerpta grammatica
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 273-275 Names in the title:
Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Distinctio est temporis et sensus finitio (65r)
expl. (testo): me crimine dignum duxisti (65v)
|
Observations
|
Il testo nel ms. è erroneamente attibuito a Fortunaziano, come si evince dal titolo a c. 65r: "Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, della c. 85rv del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
|
Other names
|
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. >
, altra relazione di D.I.
|
Titles
|
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Note: cfr. anche piatto ant. e c. 4v Titolo identificato: Donatiani fragmentum
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 275, 11 - 277, 15 Names in the title:
Donatianus, Tiberius Claudius Maximus, Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Ars grammatica accepta ex auditorio Donatiani (66r)
expl. (testo): terminatur in tertia scilicet declinatione (66v)
|
Observations
|
Anche questo testo nel ms. è attribuito erroneamente a Fortunaziano, come si evince dal titolo a c. 65r: "Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, della c. 86rv del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Atilius Fortunatianus, citato a 65r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)
|
Titles
|
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Note: Titolo in capitale Titolo identificato: Ars
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 278-304 Names in the title:
Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Etsi scio te omni studio atque virtute (67r)
expl. (testo): Omnes hi trimetri iambici erunt (79r)
|
Observations
|
A c. 79r si legge il seguente colophon: "Explicit Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, delle cc. 87r-96r del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
(cfr. piatto ant. e c. 4v)
Caesius Bassus, citato a 80r
|
Titles
|
Titolo presente: Ars Caesi Bassi De Metris
Note: Titolo in capitale Titolo aggiunto: Caesi Bassi de metris
Note: piatto ant. Titolo identificato: De metris Horatii
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 305-306 Names in the title:
Bassus, Caesius <sec. 1.>, Horatius Flaccus, Quintus <65-8 a.C.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Mecoenas [sic] atavis edite regibus. Asclepiadeon (80r)
expl. (testo): Flumina constiterint ab acuto (80v)
|
Observations
|
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale.
Trascrizione della c. 99rv del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Breviatio Pedum
Note: Il testo è anepigrafo ma è presente a c. 82r l'explicit: "Breviatio Pedum explicit" Titolo identificato: Breviatio pedum
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 307-308 |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Pedes disyllabi sunt Numero quattuor (81r)
expl. (testo): et ut idem Cicero, potuit. Amicos tenes (82r)
|
Observations
|
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale.
Trascrizione delle cc. 99v-100v del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche piatto ant. e c. 4v)
Caesius Bassus, citato a
|
Titles
|
Titolo presente: De Compositionibus
Titolo identificato: De compositionibus
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 308-312 |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Ex trocheo, et molosso, id est (82r)
expl. (testo): Comoedia. Tabernaria Atellana Rythmica. Mimi (84r)
|
Observations
|
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale. A c. 82r si legge: "Incipit De Compositionibus".
Trascrizione delle c. 100v-102v del ms.IV.A.11 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Adamantius, citato a c. 94v
|
Titles
|
Titolo presente: Adamantii sive Martyrii de B muta Et V vocali
Titolo aggiunto: Adamantii sive Martyrii de B muta et vocali [sic]
Note: piatto ant. Titolo aggiunto: Adamantii, sive Martyrii de B. muta, e [sic] V. vocali
Note: c. 4v Titolo identificato: Liber de B muta et V vocali
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 165-199 Names in the title:
Martyrius <sec. 6.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Artem quibusdam grammaticam nostris auctoribus (86r)
expl. (testo): ubicunque inciderit servare desiderant (94v)
|
Observations
|
A c. 94v si legge il seguente colophon: "Adamanti sive Martyri de B. muta et V. vocali traducta in consonans potesta(tem) li(ttera) B. singularis exp(licit)".
Trascrizione delle c. 15r-25r del ms.IV.A.12 della BNN. |
Titles
|
Titolo presente: Idiomata nominativa, quae per genera efferuntur: quae et ipsa ordine exponemus. Quae apud Latinos masculina, apud graecos foeminina sunt
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Hic adventus (95r)
expl. (testo): Tepor/ Tumor/ Tactus/ Transitus/ Tares (98r)
|
Observations
|
Si tratta di un lessico latino-greco, disposto su due colonne, trascrizione delle cc. 105r-107v del ms.IV.A.11 della BNN, rispetto al quale mancano alcune delle voci in greco.
|
Titles
|
Titolo presente: De Commentariis Hieronymi in Mattheum [sic] interpretatio vocabulorum graecorum
Names in the title:
Hieronymus <santo>, Matthaeus : Evangelista <santo>
|
Incipit/Explicit
|
expl. (testo): scapulare/ Anagogen superior sensus (101v)
|
Observations
|
Si tratta di un lessico greco-latino. A c. 99r si legge: "Item de libro virorum inlustrium in prologo"; a c. 101r: "De Regum libro", "De Clementis libro"; a c. 101v: "ex commentario Hieroonymi in Mattheum". L'incipit a c. 98r non è stato trascitto a causa della presenza di caratteri greci.
Trascrizione delle cc. 108r-111r del ms.IV.A.11 della BNN. |
Titles
|
Titolo identificato: Fragmenta Bobiensia, De nomine
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 540-541 |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Omnis genitivus is syllaba terminatus (103r)
expl. (testo): quod Terentium dixisse est notum (103v)
|
Observations
|
Il testo è anepigrafo.
Trascrizione delle cc. 87r-88r del ms.IV.A.17 della BNN. |
Titles
|
Titolo presente: Glossemata
Titolo identificato: Fragmenta Bobiensia, In varios Vergilii Horatii Luciani Iuvenalis Sallustii locos
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 541-544 Names in the title:
Horatius Flaccus, Quintus <65-8 a.C.>, Iuvenalis, Decimus Iunius <sec. 1.-2.>, Lucianus <120-ca. 180>, Sallustius Crispus, Gaius <86-ca. 34 a.C.>, Vergilius Maro, Publius <70-19 a.C.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Fortunam eventum teli. Haec compago latinum non est (103v)
expl. (testo): unde et umbras corporeas esse dicunt (106v)
|
Observations
|
Il testo è lacunoso; manca parte del testo edito (p. 544, 33-38), in corrispondenza di uno spazio lasciato in bianco a c. 106v, poco prima della fine.
Trascrizione delle cc. 88r-92r del ms.IV.A.17 della BNN, del quale riporta non solo le note marginali, ma anche la lacuna. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche c. 107r)
Theodosius Macrobius, citato a 106v
|
Titles
|
Titolo presente: Theodosius Macrobius de Graecis coniugationibus
Titolo aggiunto: Excerpta ex libro Macrobii Theodosii
Note: piatto ant., c. 4v Titolo identificato: Excerpta Parisinia ex libro Macrobii De differentiis et societatibus graeci latinique verbi. De Coniugationibus
Note: Cfr. Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, V, 601, 23-30; 602, 1-3 Names in the title:
Macrobius, Ambrosius Aurelius Theodosius <sec. 4. a.C.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Apud Graecos tres sunt coniugationes (106v)
expl. (testo): verbi, quae litterae praecedunt finalem (107r)
|
Observations
|
Il testo è lacunoso; è presente solo una parte del testo edito, a cui segue uno spazio lasciato in bianco.
Trascrizione delle cc. 92r-94r del ms.IV.A.17 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Theodosius Macrobius, citato a 107r (cfr. anche c.106v)
|
Titles
|
Titolo presente: De verborum Graeci et Latini differentiis societatibus
Titolo aggiunto: Excerpta ex libro Macrobii Theodosii
Note: piatto ant., c. 4v Titolo identificato: Excerpta Bobiensia de libro Macrobii Theodosii de verborum graeci et latini differentiis vel societatibus
Note: Cfr, Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, V, 631-633 Names in the title:
Macrobius, Ambrosius Aurelius Theodosius <sec. 4. a.C.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Prima utriusque verbi societas est in hoc (107r)
expl. (testo): ad soni enuntiationem quem adsignare volumus (110r)
|
Observations
|
Il testo è lacunoso; manca parte del testo edito (p. 631, 7-19), in corrispondenza di spazi lasciati in bianco a c. 108rv; sono stati inoltre lasciati in bianco gli spazi previsti per i vocaboli in lingua greca.
A c. 107r, prima del titolo, si legge: "Incipiunt pauca exerpta de libris Macrobij Theodosij. Theodosius Symmacho suo salutem dicit". Trascrizione delle cc. 94r-96v del ms.IV.A.17 della BNN. |
Author
|
Names in the manuscript or added:
Phocas Grammaticus, citato a 110r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)
|
Titles
|
Titolo presente: Phocae Grammatici de adspiratione
Titolo identificato: De aspiratione
Note: Cfr. Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keili, Lipsiae, in aedibus B. G. teubneri, 1878, V, 439-441 Names in the title:
Phocas <sec. 5. in.?>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Omnia nomina graeca in capite suo (110r)
expl. (testo): adspiratione antecedente proferuntur, ut Herba (110v)
|
Observations
|
Il testo è lacunoso, manca parte del testo presente sia nell'edizione critica (p. 440, 35-45 e p. 441, 1-8) che alle cc. 15r-16r del ms.IV.A.13 della BNN, di cui questa parte è una fedele trascrizione. L'attribuzione a Focas non è affermata con certezza dalla critica attuale.
|
Titles
|
Titolo elaborato: Glossario, in latino
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tibullus libro primo Elegia 7 (111r)
expl. (testo): quae de te emisi Caelite facta novo (112v)
|
Observations
|
Si tratta di un glossario, apparentemente acefalo, tratto da autori classici latini
|
Unpublished
|
BNN, ms.S.Mart.781 (Carte Fusco, busta LX, cc. 128r-153r), Catalogo dei libri e dei manoscritti della biblioteca dei SS. Apostoli (sec. XVII, II metà), cc. 128r, 130r, 132v, 136rv, 141v, 152r.
BNN, ms.S.Mart.467, Catalogo di libri e di mss. dei Teatini di Napoli (sec. XVII, II metà), cc.1v, 5rv, 9r, 22v, 29r ,37r, 42r, 70r.
BNN, ms.S.Mart.466, Catalogo di libri e di mss. dei Teatini di Napoli (sec. XVIII), cc.1r, 6r, 20r, 22r, 35r, 54v, 68r, 82r, 89v.
Archivio storico della Sovrintendenza ai Beni Archeologici di Napoli, II A 2, f.lo 7, "Notamento di tutti i mss. legati in volumi e di tutte le carte scritte legate in fasci rinvenute nell'Archivio [della Casa di S. Paolo Maggiore in Napoli], sottoscritto da Nunzio Scoppa il 13 aprile 1867, c.148v.
|
Reproductions
|
Microfilm eseguiti nel 1998; positivo e negativo disponibili presso la BNC di Roma, negativo presso la BNN.
|
Sources
|
Per la storia delle biblioteche teatine a Napoli: G. CONSOLI FIEGO, "Itinera literaria". Napoli, R. Ricciardi Editore, [1927], passim; per la storia della Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di San Martino: C. PADIGLIONE, "La Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di S. Martino in Napoli ed i suoi manoscritti". Napoli, F. Giannini, 1876, pp. V-XCII; per il Fondo S. Martino nella BNN: G. GUERRIERI, "La Biblioteca Nazionale "Vittorio Emanuele III" di Napoli". Milano-Napoli, Ricciardi, 1974, pp. 156-157 e BNN, Archivio in corso di ordinamento, "Verbale di consegna del Fondo San Martino", 1924; per i manoscritti provenienti dalla Biblioteca di S. Giovanni a Carbonara: D. GUTIERREZ, "La Biblioteca di San Giovanni a Carbonara", "Analecta Augustiniana", XXIX, 1966; per l'identificazione degli autori: V. VOLPI, "DOC Dizionario delle opere classiche". Milano, Editrice Bibliografica, 1886-1994, 3 v., in particolare, per Velio Longo: II, p. 1774, per Arusiano Messio: I, p. 299, per Iulio Severiano: II, p. 1099, per Cesio Basso: I, p. 379, per Martirio: II, p. 1306, per Macrobio: II, p. 1276; per Focas: II, p. 1490; per Donaziano e Attilio Fortunaziano: "Clavis scriptorum Graecorum et Latinorum" par R. LaRue avec la collaboration de G. Vincent et B. St-Onge. Quebec, Universite du Quebec a Trois-Rivieres Service de la Bibliotheque, 1985, 4 v., rispettivamente II, p. 984 e II, p. 1154.
|
Project
|
Biblioteca nazionale di Napoli
|
Author of description
|
Maria Rosaria Grizzuti
|
Ultima modifica = last modification
|
Maria Rosaria Grizzuti
|
Type
|
Scheda di prima mano
|
Date of creation
|
24/07/2008
|
Last modification
|
29/03/2018
|
CNMS
|
CNMS\0000014792
|
Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Via del Collegio Romano, 27
00186 Roma
Numero Verde: 800 99 11 99
URP: +39 06/6723 2101 - 2022 - 2970
Centralino MIC: +39 06/67231