Ricerca Manoscritti

Napoli, Biblioteca nazionale Vittorio Emanuele III, Nazionale, ms._XXII.32

Cartaceo; fascicoli legati; 1576-1625 data stimata; cc. 126; numerazione recente; bianche le cc. 1r-4r, 19v-20v, 48v, 56v, 79v, 84v-85v, 102rv, 113r-126v

Identifier
CNMD\0000015477
Dimensions
mm 335 x 235 (c. 6)
Watermark
Stemma bipartito, in alto cavallo rampante, in basso bande diagonali (c. 1), in folio
Quire structure
17 fascicoli: I: binione; II-XI: quaternioni; XII: quinione; XIII-XIV: quaternioni; XV-XVI: binioni; XVII: ternione.
Ruling
linee di giustificazione a secco su tutte le carte
Ruling
28 righe di scrittura.
Catch words
richiami orizzontali di mano del copista sul verso dell'ultima carta di ogni fascicolo
Decoration
Decorato
Date: 1576-1625
Initials: Presenza di iniziali semplici
Note to initials/friezes: Titolo ed iniziale in rosso, in caratteri capitali (c. 5r); in caratteri capitali anche i titoli alle cc. 21r, 49r, 65r, 80r, 86r
Binding
Legatura presente
Date: 1601-1650;
Material of cover: Coperta in pergamena, floscia; si conservano tracce dei 3 nervi e dei due capitelli in pelle chiara
History of manuscript
Transcription/description of historical information: sul dorso, lacero, si osservano in alto il titolo manoscritto, parzialmente leggibile, C[ollecti]o al[iqu]orum G[r]ammati[co]rum, tracciato orizzontalmente in modo da coprirne uno più antico verticale, e preceduto e seguito da un fregio decorativo (un titolo tracciato con le stesse modalità si osserva anche sul dorso del ms.XXII.143); in basso un tassello cartaceo con l'antica segnatura 7.I; le caratteristiche di entrambi gli elementi sono simili a quelle del titolo e del tassello presenti sul dorso del ms.XXII.39. A c. 1r fregio ad inchiostro che si osserva, identico, anche sulla controguardia anteriore del ms.XXII.39. Nel manoscritto si rilevano più mani: una prima ha provveduto alla stesura del testo e ad alcune annotazioni marginali ed è la stessa a cui si devono i mss.XXII.39, 42 e 46 (relativamente alle sole cc. 1r-70v); una seconda mano ha tracciato l'indice presente sul piatto anteriore, indice che con le medesime caratteristiche è presente nei mss.XXII.42 e 140; ad una terza mano si deve un ulteriore indice (c. 4v). Quest'ultima è la stessa che ha tracciato annotazioni di titoli o di contenuto nei mss.XXII.42 (c. 1r), 43 (c. Iv), 46 (controg. ant.), 87 (contropiatto ant.), 140 (c. Iv), 169 (controg. ant.). Nel titolo a c. 5r la prima lettera h nella parola Orthographia è stata aggiunta successivamente. Su due colonne i testi alle cc. 95r-101v. Il volume è costituito, nella quasi totalità, da copie di manoscritti originariamente conservati nella biblioteca del convento napoletano di San Giovanni a Carbonara ed attualmente nella BNN con le segnature IV.A.11-13 e IV.A.17. L'esame dei testi alle cc. 110rv e 111r-112v - rispettivamente mutilo ed acefalo - fa ipotizzare la caduta di due o più carte. Il manoscritto è appartenuto ai Teatini di Napoli e compare nei tre cataloghi manoscritti che della biblioteca della Casa dei Santi Apostoli in Napoli si conservano nella BNN. Nel primo (ms.S.Mart.781, Carte Fusco, busta LV, cc. 128r-153r, sec. XVII, metà) il volume è registrato sotto i nomi dei diversi autori, con la segnatura f.1.1.: Adamantii sive Martyrii, de B: muta et V. vocali Q. Velii Longi manuscript. (c. 128r), Arusiani Messi, de eloqutionibus. Q. Velii Longi manuscript. (c. 130r), Atilii Fortunatiani Ars, Q. Velii Longi manuscript. (c. 130r), Caesi Bassi, Ars de Metris. Q. Velii Longi (c. 132v), Excerpta ex libro Macrobii Theodosii, de Verborum, Graecarum et Latinarum differentiis, et Societatibus. Q. Velii Longi (c. 136rv), Iulii Severiani, de Arte Rethorica. Q. Velii Longi (c. 141v), Velii Longi, de Ortographia (c. 152r). Nel secondo (ms.S.Mart.467, sec. XVII, II metà) è registrato sotto i nomi dei singoli autori, con la segnatura F.3.A.: Adamantii sive Martirii. de B. Muta et V. Vocali. V. Velleium Longum (c. 1v), Arusiani Messi. Exempla locutionum. Q. Velleium Longum (c. 5r), Attilii Fortunatiani. de Metris. Q. Velleium Longum (c. 5v), Caesi Bassi. Ars de Metris. Q. Velleium Longum (c. 9r), Excerpta ex D. Hieronymo Macrobio Theodosio et aliis Q. Velleium Longum (c. 22v), Iulii Severiani. Principia Artis Rethoricae. Q. Velleium Longum (c. 37r), De Littera B. muta, et V. vocali. V. Adamantium apud Velleium Longum (c. 42r), Velii Longi. Ortographia (c. 70r), alla cui segnatura F.3.A. una mano successiva ha aggiunto il numero 55. Nel terzo (ms.S.Mart.466, sec. XVIII) il manoscritto è registrato sotto il titolo: Collectio aliquorum Grammaticorum: Tom.I in F.o, con la segnatura 7, scansia, e 1, numero d'ordine (c. 22r), e sotto i nomi degli autori dei vari testi, tutti indicati sotto la medesima segnatura: Adamantii, sive Martyrii de B. muta, et V. vocali. Extat in collectione Grammaticarum (c. 1r), Arusiani Messi vc. Exempla elocutionum per alphabetum digesta. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 6r), Caesi Bassi Ars de metris. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 20r), Fortunatiani Atilii ars. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 35r), Messi Arusiani. Vide Arusiani (c. 54v), Phocae Grammatici de adspiratione. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 68r), Severiani Iulii principia artis rhetoricae. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 82r), Velii Longi de Orthographia. Extat cum collectione aliquorum Grammaticorum (c. 89v). Apparteneva, negli anni immediatamente successivi all'Unità d'Italia, alla biblioteca della casa teatina di San Paolo Maggiore in Napoli; lo si trova infatti registrato con il titolo Collectio Aliquorum Grammaticorum a c. 148v del Notamento compilato da Nunzio Scoppa nel 1867; passò quindi alla Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di San Martino in Napoli, passaggio confermato dall'annotazione «San Martino» che si legge accanto al titolo nel Notamento citato. E' pervenuto alla BNN nel 1924
Old shelfmarks:
7.I (la segnatura 7.I compare come 7.1 nel ms.S.Mart.466 (v. Bibliografia non a stampa)),
f.1.1 ,
F.3.A. ,
F.3.A.55

Names linked to external description:
State of preservation and restoration
State of preservation: coperta attuakmente staccata dal corpo del ms.; dorso lacero
Contents
Titles
Titolo presente: Collectio aliquorum Grammaticorum
Note: Medesimo titolo sul dorso

Observations
Trascrizione delle cc. 1r-14v del ms.IV.A.12 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
4v, 5r, piatto ant.

Titles
Titolo presente: Velii Longi De Orthographia
Note: La prima lettera H è stata aggiunta; il titolo è in capitale e decorato in rosso; medesimo titolo sul piatto ant. e a c. 4v.

Titolo identificato: De orthographia
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 46-81

Names in the title:
Velius Longus <sec. 2.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Necessarium arbitror de orthographia sermonem instituenti (5r)
expl. (testo): quoniam firci erant, et haedos, quoniam Foedi (19r)
Observations
A c.19r si legge il seguente colophon: "Velij Longi de orthographia liber explicit".
Author
Names in the manuscript or added:
Arusianus Messius, citato a 4v, 21r, piatto ant.

Titles
Titolo presente: Arusiani Messi VC OR. Comitis Primi Ordinis Exempla Elocutionum Ex Virgilio Sallustio Terentio Cicerone Digesta Per Litteras
Titolo aggiunto: Arusiani Messi Exempla Elocutionum ex Virgilio, Sallustio, Terentio, Cicerone digesta per litteras
Note: c. 4v

Titolo aggiunto: Arusiani Messi V. C. exempla elocutionum
Note: piatto ant.

Titolo identificato: Exempla elocutionum ex Vergilio Sallustio Terentio Cicerone digesta per litteras
Note: Cfr. Grammatici latin. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 449-514

Names in the title:
Cicero, Marcus Tullius <106-43 a.C.>, Messius, Arusianus <sec. 4. ex>, Sallustius Crispus, Gaius <86-ca 34 a.C.>, Terentius Afer, Publius <ca. 195-159 a.C.>, Vergilius Maro, Publius <70-19 a.C.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Abundans illius rei. Virgilius in Bucolicis - nivei quam actis abundans (21r)
expl. (testo): volutans Herebat. Genua advolvebantur (48r)
Observations
Prima del titolo si legge: "Arusiani Messi VC. OR. Comitis Primi Ordinis" ed accanto è annotato: "In aliquibus codicib. pro Arusiani male irrepsit Cornelij Frontonis" (c. 21r). Alla fine del testo : "idem".
Trascrizione delle cc. 25v-56r del ms.IV.A.12 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
Iulius Severianus, citato a 49r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)

Titles
Titolo presente: Principia Artis Rhetoricae Summatim Collecta De Multis Ascythomata A Iulio Severiano
Note: Titolo in capitale; cfr. anche c. 4v e piatto ant.

Titolo aggiunto: Iulii Severiani Principia artis Rhetoricae
Note: c. 4v

Titolo aggiunto: Iulii Severiani principium artis Rhetorice
Note: piatto ant.

Titolo identificato: Syntomata sive praecepta artis rhetoricae summatim collecta de multis a Iulio Severiano
Note: Cfr. Degli autori del ben parlare per secolari, e religiosi. Parte quarta. Della Rhetorica. Tomo secondo, Venetia 1643, 252-268

Names in the title:
Severianus, Iulius <sec. 5.?>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Forsitan me usurpatorem ardui operis (49r)
expl. (testo): si animo frequenti usu sculpta permanserint (56r)
Observations
Alla fine del testo: "Telos", in greco.
Trascrizione delle cc. 56v-64r del ms.IV.A.12 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche piatto ant. e c. 4v)

Other names
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. > , altra relazione di D.I.

Titles
Titolo identificato: Fragmentum de metris
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metrice. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 254-272

Incipit/Explicit
inc. (testo): Secundus pariambus, tertius spondeus, quartus pariambus (57r)
expl. (testo): sine magno labore preparatis utebantur facultatibus (64v)
Observations
Il testo è anepigrafo; attrubuito in passato anche dalla critica a Fortunaziano, è attualmente annoverato tra le oper "dubia e spuria" di Cesio Basso (cfr. Grammatici latini, VI, 243-272).
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, delle cc. 79r-84v del ms.IV.A.11 della BNN.
Other names
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. > , altra relazione di D.I.

Titles
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Titolo identificato: Excerpta grammatica
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 273-275

Names in the title:
Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Distinctio est temporis et sensus finitio (65r)
expl. (testo): me crimine dignum duxisti (65v)
Observations
Il testo nel ms. è erroneamente attibuito a Fortunaziano, come si evince dal titolo a c. 65r: "Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, della c. 85rv del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Other names
Fortunatianus, Atilius < sec. 4. > , altra relazione di D.I.

Titles
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Note: cfr. anche piatto ant. e c. 4v

Titolo identificato: Donatiani fragmentum
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 275, 11 - 277, 15

Names in the title:
Donatianus, Tiberius Claudius Maximus, Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Ars grammatica accepta ex auditorio Donatiani (66r)
expl. (testo): terminatur in tertia scilicet declinatione (66v)
Observations
Anche questo testo nel ms. è attribuito erroneamente a Fortunaziano, come si evince dal titolo a c. 65r: "Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, della c. 86rv del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
Atilius Fortunatianus, citato a 65r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)

Titles
Titolo presente: Ars Atilii Fortunatiani
Note: Titolo in capitale

Titolo identificato: Ars
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 278-304

Names in the title:
Fortunatianus, Atilius <sec. 4.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Etsi scio te omni studio atque virtute (67r)
expl. (testo): Omnes hi trimetri iambici erunt (79r)
Observations
A c. 79r si legge il seguente colophon: "Explicit Ars Atilii Fortunatiani".
Trascrizione, anche se con diversa disposizione del testo, delle cc. 87r-96r del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
(cfr. piatto ant. e c. 4v)
Caesius Bassus, citato a 80r

Titles
Titolo presente: Ars Caesi Bassi De Metris
Note: Titolo in capitale

Titolo aggiunto: Caesi Bassi de metris
Note: piatto ant.

Titolo identificato: De metris Horatii
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 305-306

Names in the title:
Bassus, Caesius <sec. 1.>, Horatius Flaccus, Quintus <65-8 a.C.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Mecoenas [sic] atavis edite regibus. Asclepiadeon (80r)
expl. (testo): Flumina constiterint ab acuto (80v)
Observations
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale.
Trascrizione della c. 99rv del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche piatto ant. e c. 4v)

Titles
Titolo presente: Breviatio Pedum
Note: Il testo è anepigrafo ma è presente a c. 82r l'explicit: "Breviatio Pedum explicit"

Titolo identificato: Breviatio pedum
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 307-308

Incipit/Explicit
inc. (testo): Pedes disyllabi sunt Numero quattuor (81r)
expl. (testo): et ut idem Cicero, potuit. Amicos tenes (82r)
Observations
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale.
Trascrizione delle cc. 99v-100v del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche piatto ant. e c. 4v)
Caesius Bassus, citato a

Titles
Titolo presente: De Compositionibus
Titolo identificato: De compositionibus
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores artis metricae. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VI, 308-312

Incipit/Explicit
inc. (testo): Ex trocheo, et molosso, id est (82r)
expl. (testo): Comoedia. Tabernaria Atellana Rythmica. Mimi (84r)
Observations
L'attribuzione a Cesio Basso non è affermata con certezza dalla critica attuale. A c. 82r si legge: "Incipit De Compositionibus".
Trascrizione delle c. 100v-102v del ms.IV.A.11 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
Adamantius, citato a c. 94v


Titles
Titolo presente: Adamantii sive Martyrii de B muta Et V vocali
Titolo aggiunto: Adamantii sive Martyrii de B muta et vocali [sic]
Note: piatto ant.

Titolo aggiunto: Adamantii, sive Martyrii de B. muta, e [sic] V. vocali
Note: c. 4v

Titolo identificato: Liber de B muta et V vocali
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 165-199

Names in the title:
Martyrius <sec. 6.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Artem quibusdam grammaticam nostris auctoribus (86r)
expl. (testo): ubicunque inciderit servare desiderant (94v)
Observations
A c. 94v si legge il seguente colophon: "Adamanti sive Martyri de B. muta et V. vocali traducta in consonans potesta(tem) li(ttera) B. singularis exp(licit)".
Trascrizione delle c. 15r-25r del ms.IV.A.12 della BNN.
Titles
Titolo presente: Idiomata nominativa, quae per genera efferuntur: quae et ipsa ordine exponemus. Quae apud Latinos masculina, apud graecos foeminina sunt
Incipit/Explicit
inc. (testo): Hic adventus (95r)
expl. (testo): Tepor/ Tumor/ Tactus/ Transitus/ Tares (98r)
Observations
Si tratta di un lessico latino-greco, disposto su due colonne, trascrizione delle cc. 105r-107v del ms.IV.A.11 della BNN, rispetto al quale mancano alcune delle voci in greco.
Titles
Titolo presente: De Commentariis Hieronymi in Mattheum [sic] interpretatio vocabulorum graecorum
Names in the title:
Hieronymus <santo>, Matthaeus : Evangelista <santo>
Incipit/Explicit
expl. (testo): scapulare/ Anagogen superior sensus (101v)
Observations
Si tratta di un lessico greco-latino. A c. 99r si legge: "Item de libro virorum inlustrium in prologo"; a c. 101r: "De Regum libro", "De Clementis libro"; a c. 101v: "ex commentario Hieroonymi in Mattheum". L'incipit a c. 98r non è stato trascitto a causa della presenza di caratteri greci.
Trascrizione delle cc. 108r-111r del ms.IV.A.11 della BNN.
Titles
Titolo identificato: Fragmenta Bobiensia, De nomine
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 540-541

Incipit/Explicit
inc. (testo): Omnis genitivus is syllaba terminatus (103r)
expl. (testo): quod Terentium dixisse est notum (103v)
Observations
Il testo è anepigrafo.
Trascrizione delle cc. 87r-88r del ms.IV.A.17 della BNN.
Titles
Titolo presente: Glossemata
Titolo identificato: Fragmenta Bobiensia, In varios Vergilii Horatii Luciani Iuvenalis Sallustii locos
Note: Cfr. Grammatici latini. Scriptores de orthographia. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, VII, 541-544

Names in the title:
Horatius Flaccus, Quintus <65-8 a.C.>, Iuvenalis, Decimus Iunius <sec. 1.-2.>, Lucianus <120-ca. 180>, Sallustius Crispus, Gaius <86-ca. 34 a.C.>, Vergilius Maro, Publius <70-19 a.C.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Fortunam eventum teli. Haec compago latinum non est (103v)
expl. (testo): unde et umbras corporeas esse dicunt (106v)
Observations
Il testo è lacunoso; manca parte del testo edito (p. 544, 33-38), in corrispondenza di uno spazio lasciato in bianco a c. 106v, poco prima della fine.
Trascrizione delle cc. 88r-92r del ms.IV.A.17 della BNN, del quale riporta non solo le note marginali, ma anche la lacuna.
Author
Names in the manuscript or added:
(cfr. anche c. 107r)
Theodosius Macrobius, citato a 106v

Titles
Titolo presente: Theodosius Macrobius de Graecis coniugationibus
Titolo aggiunto: Excerpta ex libro Macrobii Theodosii
Note: piatto ant., c. 4v

Titolo identificato: Excerpta Parisinia ex libro Macrobii De differentiis et societatibus graeci latinique verbi. De Coniugationibus
Note: Cfr. Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, V, 601, 23-30; 602, 1-3

Names in the title:
Macrobius, Ambrosius Aurelius Theodosius <sec. 4. a.C.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Apud Graecos tres sunt coniugationes (106v)
expl. (testo): verbi, quae litterae praecedunt finalem (107r)
Observations
Il testo è lacunoso; è presente solo una parte del testo edito, a cui segue uno spazio lasciato in bianco.
Trascrizione delle cc. 92r-94r del ms.IV.A.17 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
Theodosius Macrobius, citato a 107r (cfr. anche c.106v)

Titles
Titolo presente: De verborum Graeci et Latini differentiis societatibus
Titolo aggiunto: Excerpta ex libro Macrobii Theodosii
Note: piatto ant., c. 4v

Titolo identificato: Excerpta Bobiensia de libro Macrobii Theodosii de verborum graeci et latini differentiis vel societatibus
Note: Cfr, Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keilii, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1878, V, 631-633

Names in the title:
Macrobius, Ambrosius Aurelius Theodosius <sec. 4. a.C.>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Prima utriusque verbi societas est in hoc (107r)
expl. (testo): ad soni enuntiationem quem adsignare volumus (110r)
Observations
Il testo è lacunoso; manca parte del testo edito (p. 631, 7-19), in corrispondenza di spazi lasciati in bianco a c. 108rv; sono stati inoltre lasciati in bianco gli spazi previsti per i vocaboli in lingua greca.
A c. 107r, prima del titolo, si legge: "Incipiunt pauca exerpta de libris Macrobij Theodosij. Theodosius Symmacho suo salutem dicit".
Trascrizione delle cc. 94r-96v del ms.IV.A.17 della BNN.
Author
Names in the manuscript or added:
Phocas Grammaticus, citato a 110r (cfr. anche piatto ant. e c. 4v)

Titles
Titolo presente: Phocae Grammatici de adspiratione
Titolo identificato: De aspiratione
Note: Cfr. Grammatici latini. Artium scriptores minores. Ex rec. Henrici Keili, Lipsiae, in aedibus B. G. teubneri, 1878, V, 439-441

Names in the title:
Phocas <sec. 5. in.?>
Incipit/Explicit
inc. (testo): Omnia nomina graeca in capite suo (110r)
expl. (testo): adspiratione antecedente proferuntur, ut Herba (110v)
Observations
Il testo è lacunoso, manca parte del testo presente sia nell'edizione critica (p. 440, 35-45 e p. 441, 1-8) che alle cc. 15r-16r del ms.IV.A.13 della BNN, di cui questa parte è una fedele trascrizione. L'attribuzione a Focas non è affermata con certezza dalla critica attuale.
Titles
Titolo elaborato: Glossario, in latino
Incipit/Explicit
inc. (testo): Tibullus libro primo Elegia 7 (111r)
expl. (testo): quae de te emisi Caelite facta novo (112v)
Observations
Si tratta di un glossario, apparentemente acefalo, tratto da autori classici latini
Unpublished
BNN, ms.S.Mart.781 (Carte Fusco, busta LX, cc. 128r-153r), Catalogo dei libri e dei manoscritti della biblioteca dei SS. Apostoli (sec. XVII, II metà), cc. 128r, 130r, 132v, 136rv, 141v, 152r.
BNN, ms.S.Mart.467, Catalogo di libri e di mss. dei Teatini di Napoli (sec. XVII, II metà), cc.1v, 5rv, 9r, 22v, 29r ,37r, 42r, 70r.
BNN, ms.S.Mart.466, Catalogo di libri e di mss. dei Teatini di Napoli (sec. XVIII), cc.1r, 6r, 20r, 22r, 35r, 54v, 68r, 82r, 89v.
Archivio storico della Sovrintendenza ai Beni Archeologici di Napoli, II A 2, f.lo 7, "Notamento di tutti i mss. legati in volumi e di tutte le carte scritte legate in fasci rinvenute nell'Archivio [della Casa di S. Paolo Maggiore in Napoli], sottoscritto da Nunzio Scoppa il 13 aprile 1867, c.148v.
Reproductions
Microfilm eseguiti nel 1998; positivo e negativo disponibili presso la BNC di Roma, negativo presso la BNN.
Sources
Per la storia delle biblioteche teatine a Napoli: G. CONSOLI FIEGO, "Itinera literaria". Napoli, R. Ricciardi Editore, [1927], passim; per la storia della Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di San Martino: C. PADIGLIONE, "La Biblioteca del Museo Nazionale nella Certosa di S. Martino in Napoli ed i suoi manoscritti". Napoli, F. Giannini, 1876, pp. V-XCII; per il Fondo S. Martino nella BNN: G. GUERRIERI, "La Biblioteca Nazionale "Vittorio Emanuele III" di Napoli". Milano-Napoli, Ricciardi, 1974, pp. 156-157 e BNN, Archivio in corso di ordinamento, "Verbale di consegna del Fondo San Martino", 1924; per i manoscritti provenienti dalla Biblioteca di S. Giovanni a Carbonara: D. GUTIERREZ, "La Biblioteca di San Giovanni a Carbonara", "Analecta Augustiniana", XXIX, 1966; per l'identificazione degli autori: V. VOLPI, "DOC Dizionario delle opere classiche". Milano, Editrice Bibliografica, 1886-1994, 3 v., in particolare, per Velio Longo: II, p. 1774, per Arusiano Messio: I, p. 299, per Iulio Severiano: II, p. 1099, per Cesio Basso: I, p. 379, per Martirio: II, p. 1306, per Macrobio: II, p. 1276; per Focas: II, p. 1490; per Donaziano e Attilio Fortunaziano: "Clavis scriptorum Graecorum et Latinorum" par R. LaRue avec la collaboration de G. Vincent et B. St-Onge. Quebec, Universite du Quebec a Trois-Rivieres Service de la Bibliotheque, 1985, 4 v., rispettivamente II, p. 984 e II, p. 1154.
Project
Biblioteca nazionale di Napoli
Author of description
Maria Rosaria Grizzuti
Ultima modifica = last modification
Maria Rosaria Grizzuti
Type
Scheda di prima mano
Date of creation
24/07/2008
Last modification
29/03/2018
CNMS
CNMS\0000014792
Libraries Details
Biblioteca nazionale Vittorio Emanuele III - Napoli