Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.
Cartaceo; 1630-1650 data stimata
Identifier
|
CNMD\0000188670
|
Binding
|
Legatura presente
Date: ;
Note to binding: custodia in cartone
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: Il ms proviene dall'ARSI come attestato dalla segn. presente.
Old shelfmarks:
Gesuiti 709.c
Names linked to external description:
*Gesuiti : *Curia *generalizia < Roma >
, possessore
|
Observations
|
Titolo della custodia: "Albertus de Albertis. Trutina Opin. Moral. Tom. S. 6. 7. 8. 9. & 10."
Cfr. con F.C. 2090, F.C. 2112, F.C. 2300/1-2, F. C. 2168 Cfr. SOMMERVOGEL, I, col. 130 |
Dimensions
|
mm 230 x 170 (c. 1), (carte rifilate al taglio superiore)
|
Watermark
|
Soggetto: tre lettere non identificate in cerchio sormontato da trifoglio. (Cfr. F.C. 2090)
Misure: 530x380
Ancoraggio: ad un filone
Posizione: centrale in corrispondenza del dorso;
Sul fasc. I aggiunto:
Soggetto: colomba su tre monti cerchiata, F
Misure: 550x430
Ancoraggio: ad un filone
Posizione: centrale nella pagina
|
Quire structure
|
Cfr. schema grafico;
il ms presenta numerose carte tagliate e fascicoli con brachette alle quali sono state incollate nuove carte; il fasc. I è stato aggiunto successivamente
|
Ruling
|
31
|
Catch words
|
a carta. Mancanti: 14, 23, 47, 86, 88, 90, 91, 93, 94, 101, 138, 139, 177, 178, 186, 187, 188, 254, 267, 268, 273, 278, 279, 283, 309, 310, 323, 328, 337, 341, 349, 354, 366v, 374, 416, 428, 460, 487, 488, 489, 492; non corrispondenti: 8, 55, 107, 122 (corrispondente con 124, perché 123 è stata aggiunta), 472 (corrispondente con 474, perché 473 è stata aggiunta)
|
Script and hands
|
Script:
Description: Redazionali: I mano [cc.2, 4-7r, 7v-11v, 18r-20v, 29r-30v, 34, 49r-50v, 52r-55v, 80r-84v, 86-95, 97r-99v, 103r-105v, 107r-111v, 122, 124r-136v, 141r-162v, 169r-176v, 179r-185v, 201r-235v, 236r-355r, 357r-464v, 470r-472v, 474r-483v, 485r-493v]; II mano [7r, 12r-17v, 21r-29v, 31r-33v, 39r-48v, 50v-51v, 76r-79v, 99v-102, 106r, 123, 137r-140v, 163r-168v, 177r-178v, 185v-200v, 355r-356v, 473, 484]; III mano [35r-38v, 56r-75v, 85; 96, 112r-121v, 465r-469v]; IV mano [c. 1].
Annotazioni, integrazioni e glosse soprattutto della II mano, talvolta anche della I.
|
Fragments
|
Frammenti mss incollati e ripiegati, ad integrazione del testo, in corrispondenza dei margini alle cc.: 6v, 9v, 10r, 30r, 41r, 42v, 44r, 45v, 51v, 79r, 80v, 107r, 126v, 141v, 143, 152v, 154r, 155r, 166r, 168r, 170, 172v, 173, 174r, 183v, 204v, 205r, 208r, 230v, 235v, 239v, 251v, 270r, 273r, 287r, 289r, 308v, 319v, 322v, 332v, 337r, 350v, 352r, 363r, 370r, 373r, 374r, 378r, 399v, 421r, 425v, 433r, 435v, 437r, 447v, 448v, 464r, 472v;
frammenti cartacei bianchi e ms della II mano sul testo e sulle glosse nella maggior parte delle carte, incollati su singole parole o parti brevi del testo.
|
State of preservation and restoration
|
Restoration: Needs a new restoration
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Alberti De Albertis Tridentini E Societate Iesu. Trutina Opinionum Moralium, e solo gravis fundamenti examine semper pendens, ad legitimam probabilitatem ab adulterinâ discriminandam potissimum condita. (c. 1)
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Auctoris ad lectorem. Summa obtestatio. (c. 2)
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Informatio structura et divisio totius trutinæ. (c. 4)
|
Observations
|
Contiene:
Divisio, et præstantia huius trutinæ. Cap. II. (c. 6v-9v) Novitas, atque utilitas istius trutinæ. Cap. III. (c. 10r-12v) Necessitas alicuius trutinæ opinionum, quæ solida principia genuinæ probabilitatis, legitimumque eiusdem usum, et pra[..]im sollerter expendat. cap. IV. (c. 13r-15v) Longitudo trutinæ excusatur. Cap. V. (c. 16r-17r) Trutinam suam auctor ab aliis quoque trutinandam, refellendamque prospici, aquibus [”¦] quicquid deliravit, dedoceri cupit. Cap. VI. (c. 17v-20v) Stylus huius trutinæ qualis. Cap. VII. (c. 21r-28v) |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Trutinæ opinionum moralium. Pars prima. De genuina probabilitate. (c. 29)
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: De opinione generalim, et specialim, sed universe tantum. (c. 29)
Note: [precede il titolo: Sectio I] |
Observations
|
Contiene:
Disputatio I. De opinione, et eius multiplici differentia. (c. 29r) Definitio opinionis generatim sumptæ, discrimenque varium illius. Cap. I. (c. 29r) Auctores, qui opinionem a suspicione, et dubio aliter distinguunt, expenduntur. Cap. II. (c. 36r) Definitur opinio probilis, atque expenditur. Cap. III. (c. 39r) Alia opinionis, et sententiæprobabilis definitio, novaque Matthæi homem letionii observatio singularis generatim expenditur. Cap. IV. (c. 52r) Alias opinionis probabilis definitiones explicationes, differentias, vel conditiones trutinor. Cap. IV. (c. 56r) Quæ sit opinio magis, vel minus, aut æque probabilis. Cap. V. (c. 76r) Nonnullas opiniones omnium ferme doctorum consensu probabiliores existimatas, reipsa dari, quanquam (i.e. quamquam) alia longe plurima a plerisque maiore quidem probabilitate, a plerisque vero aliis minore subnixæ censeantur. Cap. VI. (c. 96r) Duarum opinionum contrariarum maiorem probabilitatem mutuam in eodem intellectu omnino repugnare. Cap. VII. (c. 103r) Quenam sit communis opinio et unde [”¦]. Cap. VIII. (c. 107r) De opinione tutâ, et tutiore animadversiones. Cap. IX. (c. 112) Relique species opinionis enumerantur, et breviter explicantur. Cap. X. (c. 134v) Disputatio II. De dubio, et scrupulo. (137r) Quid, et quotuplex (i.e. quo duplex) sit dubium. Cap. I. (c. 137r) Probatæ assertiones ab impugnationibus homem leitonii vindicantur. Cap. II. (c. 145r) Quid sint dubium, opinio, et sententia speculativa, quid item practica. Cap. III. (c. 150r) Utrum in iure canonico, vel civili dubium aliquod existat, an vero ex adverso omenia sit clara. Cap. IV. (c. 156r) Utrum dubium speculativum circa operationem dum taxat versetur, practicum autem circa hanc nequeat contingere. Cap. V. (c. 159v) An dubium, vel iudicium practicum consentire semper debeat cum dubio, vel iudicio speculativo. Cap. VI. (c. 163r) Dubium dari queat opinio, quæ licet sit speculative probabilis, non sit tamen probabilis practice. Cap. VII. (c. 172v) Refutantur quide opinione speculative. aut practice probabili, vel improbabili non recte philosophantur. Cap. VIII. (c. 179r) Quid sit scrupulus. Cap. IX. (c. 201r) Disputatio tertia. De obiecto probabilitatis, et huius differentia ab obiectis scientiæ, et fidei. (c. 220r) Utrum intellectus a voluntate cogi possit ad assentiendum obiecto sine ullo prorsus motivo in eo apparente. Cap. I. (c. 220r) Utrum intellectus motivo saltem probabili ad assentiendum indigeat et num species probabilis eadem numero sit indifferens ad assensum verum, et falsum. Cap. II. (c. 225r) Exponitur, quid sit probabile obiectivum, et fundamentale. Cap. III. (c. 227r) Quid sit certum obiectivum et formale. Cap. IV. (c. 247r) Quid sit evidens obiectivum, et formale. Cap. V. (c. 256r) Auctarium de obiecto formali scientiæ, fides, et opinionis probabilis. Cap. VI. (c. 263r) Adnotatio de directa, et reflexa tum evidentia, certitudine, et probabilitate, tum de evidenti, certo, et probabili, nec non de cognitione obligationis. Cap. VII. (c. 278r) Disputatio quarta. De formidine. (c. 285) Quid sit formido radicalis. Cap. I. (c. 285) Quid sit formido actualis. Cap. II. (c. 287v) Quo pacto formido actualis cum evidenti probabilitate in opinione possit consistere. Cap. III. (c. 304r) |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: De oppositione probabilium opinionum. (c. 313)
Note: [Precede il titolo: Sectio II] |
Observations
|
Contiene:
Disputatio quinta. De præviis annotamentis ad opinionum probabilium oppositionem edisserendam accommodatis. (c. 313r) An intellectus duabus propositionibus contradictoris simul assentiri possit. Cap. I. (c. 313v) Animadversiones de propositionibus, et num omnis opinio probabilis sit modalis. Cap. II. (c. 316r) Quæ differentia inter opinionem simplicem, et opinionem mixtam intercedat. Cap. III. (c. 320r) Quo pacto opinio ab opinionis electione distinguatur. Cap. IV. (c. 321r) Sensus nonnullarum propositionum huc pertinentium enucleantur. Cap. V. (c. 322r) Explicatur quænam sit probabilitas obiectiva, et fundamentalis in actu tantum signato, et qua ratione a probabilitate obiectiva, et fundamentali in actu exercito distinguatur. Cap. VI. (c. 325r) Disputatio sexta, utrum idem intellectus duplicem opinionem oppositam probabilem veram esse simul iudicare possit. (c. 346r) Utrum duæ opiniones formaliter contrariæ, vel contradictoriæ possint ab eodem intellectu simul censeri probabiles. Cap. I. (c. 347r) Utrum ab eodem intellectu una opinio probabilis, aut vera, et alia utcunque (i.e. utcumque) opposita item vera, vel saltem probabilis per principia sive interna, sive externa simul censeri possit. Cap. II. (c. 351v) Sententia auctoris censentis utramque oppositam opinionem probabilem ab eodem intellectu posse iudicari simul ex diverso motivo probabiliter veram, et falsam, exponitur. Cap. III. (c. 401r) Duas oppositas opiniones probabiles neque esse subalternas, neque contrarias, adeoque non impedire, quin utraque ab eodem intellectu simul probabiliter vera ex diverso motivo reputari possit. Cap. IV. (c. 402v) Duas oppositas opiniones probabiles nequaquam esse contradictorias ac proinde nullam contradictionem obstare, quo minus ambæ simul probabiliter veræ ab eodem intellectu iudicari queant. Cap. V. (c. 404v) Duæ opiniones probabiles atque oppositæ, quanvis (i.e. quamvis) forent subcontrariæ, adhuc tamen non obstaret, quin ambæ simul probabiliter veræ ab eodem intellectu reputari possent. Cap. VI. (c. 409v) Probatur insuper utramque opinionem oppositam posse ab eodem intellectu simul iudicari, esse probabiliterveram. Cap. VII. (c. 412r) Utrum dari queant duæ opiniones probabiles formaliter inter se oppositæ. Cap. VIII. (c. 417v) Tantundem realiter plane esse, iudicare simul utramque oppositam opinionem esse probabilem; ac uni tantum parti contradictionis opinativum assensum probabilem præbere et oppositam simul putare probabilem; doctoresque, qui secus censent, in variarum contradictionum manifestos lagreos incidere. Cap. IX. (c. 435v) Elusiones adductorum argumentorum reiiciuntur. Cap. X. (c. 454v) Alia contradictionis elusio refellitur. Cap. XI. (c. 460r) Doctores explicatæ doctrinæ patroni recensentur. Cap. XII. (c. 464v) Ipsimet etiam adversarii in auctoris sententiam ultro venire ostenduntur, vel frustra quoque tergiversantes, in eandem concedere compelluntur. Cap. XIII. (c. 274v) Contrariarum difficultatum de pulsio. Cap. XIV. (c. 481v) Nonnulla Philalethi placita de probabilitate expenduntur, atque ex doctrina tradita reiiciuntur. Cap. XV. (c. 492r) |
Dimensions
|
mm 223 x 170 (c. 1), (carte rifilate al taglio superiore)
|
Watermark
|
Soggetto: tre lettere non identificate in cerchio sormontato da trifoglio. (Cfr. F.C. 2090)
Misure: 530x380
Ancoraggio: ad un filone
Posizione: centrale in corrispondenza del dorso
|
Quire structure
|
Cfr. schema grafico;
il ms presenta numerose carte tagliate e fascicoli con brachette alle quali sono state incollate nuove carte;
|
Ruling
|
31
|
Catch words
|
a carta. Mancanti: 13, 20, 51, 55, 59, 63, 67, 71, 75, 79, 83, 87, 91, 95, 100, 101, 119, 131, 142, 146, 147, 151, 155, 159, 163, 167, 177, 142, 198, 199, 207, 211, 215, 219, 227, 271, 238, 245, 249, 254, 258, 262, 269, 270, 274, 278, 283, 284, 288, 293, 302, 309, 314, 318, 325; non corrispondenti: 134 (corrispondente a c. 136, perché c. 135 aggiunta), 223 (corrispondente a c. 225, perché c. 224 aggiunta), 239 (corrispondente a c. 241, perché c. 240 aggiunta), 304 (corrispondente a c. 305, perché c. 306 aggiunta), 311 (corrispondente a c. 313, perché c. 312 aggiunta).
A c. 326 richiamo corrispondente alla I c. del ms successivo.
|
Script and hands
|
Script:
Description: Redazionali: I mano [cc. 1-16; 22v-47; 104-116; 122-123; 127-132r; 133-139; 144-145; 168-190r; 193-203; 264-269; 271-279; 282; 284-289; 293-295; 297-299; 311; 316; 321]
II mano [cc. 17-22r; 48-103; 117-121; 124-126; 132v; 140-143; 146-167; 190v-192; 204-263; 270; 280-281; 283; 290-292; 296; 300-310; 312-315; 317-320; 322-326]
Annotazioni, integrazioni e glosse soprattutto della II mano, talvolta anche della I.
|
Fragments
|
Frammenti mss incollati e ripiegati, ad integrazione del testo, in corrispondenza dei margini, inseriti in un momento successivo alla composizione del ms, alle cc.: 24v, 41v, 57r, 86v, 104r, 105r, 113v, 114r, 116, 118r, 124r, 128r, 145v, 148v, 160v, 167v, 169v, 171v, 172r, 178v, 194v, 195v, 196r, 198r, 202r, 256r, 260v, 265v, 266r, 267, 269, 285r, 290r, 294v, 296v, 298r, 309v, 319r, 320v.
Frammenti mss incollati e ripiegati, ad integrazione del testo, in corrispondenza dei margini, inseriti prima della composizione del ms, facenti parte della numerazione coeva, alle cc.: 147, 224, 240, 270, 312.
Frammenti cartacei bianchi e mss incollati della II mano sul testo e sulle glosse nella maggior parte delle carte, incollati su singole opere o parti brevi del testo.
|
State of preservation and restoration
|
Restoration: Needs a new restoration
|
Observations
|
tra le cc. 174 e 175 e tra le cc. 292 e 293 frammenti mss sciolti
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Trutinæ disputatio 7-8-9
Note: etichetta ms sul dorso |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: De intellectus libertate, vel necessitate in opinando (c. 1)
Note: [Precede il titolo: Sectio III] |
Observations
|
Contiene:
Disputatio septima. De quæstionis variis præ notionibus (c. 1r) Distinguitur duplex libertas. Cap I. (c. 1r) Quodnam sit obiectum dissensus, et assensus potentiæ intellective. Cap. II. (c. 2r) Quid sit iudicium intellectus, quid affirmatio, et negatio, ac quo pacto secunda eius operatio a prima secernatur. Cap III. (c.5v) Utrum in prima operatione intellectus detur apprehensio composita. Cap. IV. (c. 9v) Utrum veritas, et falsitas in prima intellectus operatione dari queat. Cap. V. (c. 15v) Disputatio octava. De opinionis libertate, vel nesessitate. (c. 16v) Utrum intellectus opinioni inter tuas oppositas probabiliori assentiri, possit. Cap. I. (c. 18r) Utrum sola etiam probabilitas alicuius propositionis satis sit, ut eam quilibet prudenter opinari possit. Cap. II. (22v) An intellectus geminæ opinionis probabilis vicunque oppositæ aliquam partem, aut utramque opinari cogatur probabiliter obiective veram. Cap. III. (c. 28r) An intellectus ex duplici opinione, et materialiter opposita cogatur iudicare assensu, vel dissensu probabili, et cum formidine unam partem determinate, simpliciter, et absolute veram. Cap. IV. (c. 44r) Qua libertate voluntas in mediis æqualibus, vel inæqualibus ad finis adeptionem eligendis potiatur. Cap. V. (c. 48v) Utrum intellectus possit ex duabus opinionibus æque probabilibus iudicare, urgente voluntatis imperio alterutram esse determinate, et absolute in se a parte rei veram. Cap. VI. (c. 98r) utrum intectus a voluntate compelli possit ad assentiendum opinioni minus quoque probabili, atque ad iudicandam ipsam esse in se determinate vera. Cap. VII. (c. 103r) Diverticulum de intermedia contrarietatis libertate per imperatam efficaciorum rationum pervestigationem intercluditur. Cap. VIII. (c. 165r) Rationes Philalethi ad libertatem specificationis voluntati in opinione adimendam esse plane invalidas. Cap. IX. (c. 168r) Reliqua Philalethi argumenta ad specificam opinandi necessitatem suadendam confutantur. Cap. X. (c. 172v) Aliæ rationes pro specifica necessitate assentiendi parti probabiliori evincenda a Sfortia Pallavicino obductæ dissolvuntur. Cap. XI. (c. 179r) Alia difficultates contra traditam doctrinam excitantur et diluuntur. Cap. XII. (c. 183r) Specificativa libertas aliquid determinate in se verum, aut falsum opinandi rursum oppugnatur, et propugnatur. Cap. XIII. (c. 186r) Utrum assensus, qui opinioni probabiliori iuxta nonnullos necessario præstatur, suspendi queat, ut iidem tradunt, et num qui e contrario sentiunt, valide a Philaletho refellantur. Cap. XIV. (c. 193r) Doctrina Aegidii Coninch negans ad assensum fidei humanæ, vel opinionis æquiri actum voluntatis, intellectum ad assentiendum determinantis, expenditur, et simul defenditur. Cap. XV. (c. 195r) |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: De fundamento opinionis probabilis. (c. 201)
Note: [Precede il titolo: Sectio IV] |
Observations
|
Contiene:
Observationes fundamentis probabilis opinionis explorandis famulantes. (c. 201v) Disputatio IX. De duabus conditionibus quamcunque opinionem probabilem semper comitantibus, ignorantia scilicet veritatis invincibili, et debita diligentia ad eam eruendam frustra adhibita tam ab indocto, et rudi, quam a docto, et perito. (c. 204r) Quænam veritatis ignorantia ad opinionis probabilitatem tuendam requiratur, aut sufficiat. Cap. I. (c. 205r) An veritatis ignorantia probabilis, comes cuiuslibet opinionis probabilis, sit invincibilis, atque inculpabilis, tamestsi ratio opposita gravis de malitia obiecti intellectus apparet. Cap. II. (c. 264r) Utrum diligentia explorare veritati adhibenda, quæ viro indocto ad rendendam ipsi ignorantiam illius invincibilem satis est, sufficiat quoque docto: et num summa utrique sit necessaria. Cap. III. (c. 281r) Utrum orationes et preces ad deum fusæ per se sufficient diligentiæ de..ritæ, quæ veritate ex”¦corandæ impendendam est, vel saltem sint necessariæ, quo ignorantia eiusdem veritatis sit invincibilis. Cap. IV. (c. 284r) Quænam diligentia indubiis casibus ad veritatem indagam satis sit viro indocto, et quænam docto, quo ignorantur utriusque reputetur invincibilis. Cap. V. (c. 292r) Utrum regula iudicandi prudenter opinionem esse probabilem eadem sit pro indoctis, et doctis. Cap. VI. (c. 300r) Utrum vir doctus teneatur quamlibet opinionem, quam ab aliis doctoribus novit reputari probabilem, examinare, quo prudenter iudicet eam legitima probabilitate fulciri. Cap. VII. (c. 307r) An vir doctus, inventa probabilitate opinionis, teneatur adhuc veritatem dilucidam quærere, et num illam sibi ”¦ finem possit constituere. Cap. VIII. (c. 315v) Utrum doctis viris super aliqua opinione consultis passim usitatus testandi eam esse probabilem sit generatim improbantus. Cap. IX. (c. 323r) |
Dimensions
|
mm 227 x 170 (c. 1), (carte rifilate al taglio superiore)
|
Watermark
|
Soggetto: tre lettere non identificate in cerchio sormontato da trifoglio (Cfr. con F.C. 2090)
Misure: 530x380
Ancoraggio: ad un filone
Posizione: centrale in corrispondenza del dorso
Sulla carta di guardia anteriore
Soggetto: stella a sei punte cerchiata sormontata da una croce
Misure: 60x38 mm
Ancoraggio: ad un filone
Posizione: centrale nella carta
|
Quire structure
|
Lo stato di conservazione non ne permette il rilevamento;
il ms presenta numerose carte tagliate e fascicoli con brachette alle quali sono state incollate nuove carte
|
Ruling
|
30/31
|
Catch words
|
a carta. Mancanti alle cc.: 3, 7, 11, 15, 19, 36, 42, 46, 49, 54, 59, 63, 67, 70, 73, 78, 82, 86, 92, 98, 102, 106, 110, 112, 116, 120, 124, 128, 140, 144, 148, 152, 156, 160, 164, 168, 172, 176, 180, 184, 185, 190, 194, 199, 201, 204, 208, 214, 218, 222, 226, 230, 260, 276, 277, 283, 287, 291, 345, 357, 373, 377, 385, 389, 399, 401, 402, 403, 404; non corrispondenti alle cc.: 129 (corrispondente a c. 131, perchè aggiunta c. 130), 200 (corrispondente a c. 202, perchè aggiunta c. 201), 231 (corrispondente a c. 233, perchè aggiunta c. 232), 251 ( corrispondente a c. 253, perchè aggiunta c. 252), 315 (corrispondente a c. 317, perchè aggiunta c. 316).
|
Script and hands
|
Script:
Description: Redazionali: I mano [cc. 23-30, 234-251, 253-278, 295-315, 317-342, 353-405];
II mano [cc. 1-22, 31-233, 252, 279-294, 316, 343-352]
Annotazioni, integrazioni e glosse soprattutto della II mano, talvolta anche della I.
|
Fragments
|
Frammenti mss incollati e ripiegati, ad integrazione del testo, in corrispondenza dei margini, inseriti in un momento successivo alla composizione del ms, alle cc.: 3, 8v, 10v, 14v, 15r26v, 31v, 32v, 35r, 37r, 51v, 57r, 70v, 76r, 79r, 80v, 86v, 90r, 94r, 111r, 113v, 181r, 186r, 192r, 193v, 217v, 222v, 223v, 225v, 229r, 235v, 237r, 259v, 264, 265v, 267v, 268v, 271r, 277v, 281v, 283v, 299, 304, 305r, 327r, 353v, 370r, 382r, 384r, 392v, 395r, 400v.
Frammenti mss incollati e ripiegati, ad integrazione del testo, in corrispondenza dei margini, inseriti prima della composizione del ms, facenti parte della numerazione coeva, alle cc.: 130, 185, 201, 232, 252, 316.
Frammenti cartacei bianchi e mss incollati della II mano sul testo e sulle glosse nella maggior parte delle carte, incollati su singole opere o parti brevi del testo.
|
State of preservation and restoration
|
Restoration: Needs a new restoration
|
Observations
|
tra le cc. 210 e 211, 234 e 235, 358 e 359, frammenti mss sciolti.
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Trutinæ disputatio 10-11-12-13-14-15-16
Note: etichetta ms sul dorso |
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: De fundamento opinionis probabilis. (c. 1)
Note: [precede il titolo: Sectio IV] |
Observations
|
Contiene:
Disputatio decima. De novarum opinionum sufficiente probabilitate. (c. 1r) Num antiqui cuiusque scientiæ scriptores quicquid scitu dignum est, iam invenerint, ac tradiderint, nec posteris quicquam novi amplius excogitandum, adiiciendumque relioquerint. Cap. 1. (c. 1r) Utrum opinio qua a nullo impugnatur, neque ulla censura theologica notari potest, neque nodo pene inenodabili innexa est, aut in indice tantum refertur, hoc ipso sit probabilis. Cap. II. (c. 23r) Utrum unus auctor opinionem ex novo firmamento invento, quando ea nullis doctoribus in recenti casu, aut paucis tantum in iam agitato repugnat, possit efficere probabilem. Cap. III. (c. 26r) An unus auctor eruto novo fundamento gravi, opinionem contra auctorum doctorum adversantium sententiam reddere queat probabilem. Cap. IV. (c. 27v) Utrum unus doctor singulari opinioni probabilitatem ex gravi fundamento contra communem sententiam impertiri possit. Cap. V. (c. 31v) Variæ recentis theologi assertiones de probabilitate singularium, et novarum opinionum quæ communibus opponuntur, rite ponderantur. Cap. VI. (c. 166r) Utrum ratio, quæ novam et singularem opinionem contra communem sententiam fundat, necessario debeat esse, vel refutari evidens, aut certa, firmamenta vero eiusdem communis palam evanida. Cap. VII. (c. 187r) Utrumr atio adversus communem sententiam a viro docto excogitata, debeat ab illo censeri probabilior, quam ea, quæ ipsam comunem fulcit, quo rite queat oppositam singularem reddere probabilem. Cap. VIII. (c. 194r) Utrum ratio opinionis singularis, et solutio fundamentorum communis sententiæ opposita, ut prudenter existimentur esse probabiles, et legitimæ, necesse sit expectare commune sapientum virorum iudicium, a quo approbentur. Cap. IX. (c. 202r) An singularis opinio. Probabilitate legitima, etiamsi a pluribus doctoribus postea non recipiatur, neque ut probabilis, sed ab uno tantum asseratur, potiri queat. Cap. X. (c. 212r) Utrum antiqui doctores, quicquid novi, atque observatione dignum a recentibus auctoribus inventum est, probe cognoverint, sed velut reiculum, aut reiectaneum neglexerint, vel saltem merito præsumendum sit, ab ipsis fuisse cognitum, et neglectum. Cap. XI. (c. 224r) Disputatio undecima. De improbabilibus opinionibus fundamentis. (c. 234r) Improbabilem esse opinionem, quæ vel palam est contra Sacram Scripturam, vel contra definitionem ecclesiæ, vel levi fundamento nititur, vel ob ignorationem alicuius legis, aut rationis oppositæ efficacis, seu ante latam talem legem reputatur probabili. Cap. I. (c. 234r) Ostendo infantem expositum cum scheda testante eum esse baptizatum, denuo esse baptizandum sub conditione, oppositamque opinionem, licet communior sit, et pro fere certa a doctoribus habeatur, revera tamen esse evidenter improbabilem. Cap. II. (c. 237v) An vir doctus ex testimonio alterius viri docti in dubium de opinionis improbabilitate necessario incidat, et quo pacto tale dubium rite queat deponere. Cap. III. (c. 242v) Quanto periculo sequendi in praxi opiniones improbabiles, et idcirco lethifere delinquendi confessarii, et alii viri in rebus moralibus parum versati obnoxii sint. Cap. IV. (c. 253r) Utrum id, quod intellectus opinatur esse probabile, statim sit illi evidenter probabile. Cap. V. (c. 258r) Utrum opinio evadat satis probabilis, si ab auctore fulciatur gravi aliquo fundamento, etiamsi oppositæ opinionis argumenta non dissolvantur. Cap. VI. (c. 264r) Legitimæ probabilitatis contubernium ab adulterina seiunctum. Cap. VII. (c. 270r) Utrum opinio probabilis falsa sit rea mendacii. Cap. VIII. (c. 280r) Utrum omne id, quod non est temerarium, sit necessario probabile. Cap. IX. (c. 281r) An opinio probabilis nomine erroris compræhendatur. Cap. X. (c. 282r) Utrum opiniones quære ipsa falsæ sunt, a magistris magnis impugnatæ, facile prohibeantur, ne probabilitatem consequi possint. Cap. XI. (c. 288r) Utrum opiniones probabiles per levi momento possint de gradu probabilitatis deiici. Cap. XII. (c. 289v) Utrum opinio probabilis, quoniam falsa esse potest, sit odio digna. Cap. XIII. (c. 291r) An opiniones minus tutæ, sive benignæ sint plerumque improbabiles. Cap. XIV. (c. 292r) Utrum in moralibus vix dentur falsa, quæ sint probabiliora veris. Cap. XV. (c. 293r) Disputatio duodecima. De humana fide, et præsumpta probabilitate. (c. 295r) Definitur fides humana, explicaturque auctoritas interna, et externa. Cap. I. (c. 295r) Utrum sola doctoris auctoritas sine ulla firma ratione saltem præ opinionem possit reddere probabilem. Cap. II. (c. 297v) Disputatio decimatertia. De conditionibus doctoris, qui opinionis probabilitatem fudare potest. (c. 302r) Neminem doctorum, exceptis canonicis scriptoribus, extra errandi periculum versari. Cap. I. (c. 302r) Quibus prærogativis doctor, qui opinionem probabilem condere queat, præstare debeat. Cap. II. (c. 317r) Disputatio decimaquarta. De comparationem doctorum inter se, nec non de opinionum regulis. (c. 329r) Quinam doctores, alii aliis, sint universe præferendi. Cap. I. (c. 329r) Quando theologi iurisconsultis, et canonistis, et e contrario isti illis sint præferendi. Cap. II. (c. 330v) Utrum doctores antiqui novis, et senes iuvenibus sint anteponendi. Cap. III. (c. 333v) Gravis iniuria scriptoribus nostri seculi de conscientiæ quæstionibus ab Antonio Merenda iurisconsulto generatim asseverante nullum eorum esse sincerum, infrunito ore irrogata, propulsatur. Cap. IV. (c. 343r) Alia Antonii Merendæ placita de antiquorum doctorum excellentia, et recentiorum deteriore nota. Cap. V. (c. 350r) Aliae singulares doctoris conditiones, præ quibus præstare reliquis censetur, breviter perstringuntur. Cap. VI. (c. 353r) Regulæ opinionis interpretandæ, ac eligendæ assignantur, atque expenduntur. Cap. VII. (c. 354v) Disputatio decimaquinta. De opinione, et probabilitate circa factum versante. (c. 361v) Utrum opinio circa factum etiam versari possit. Cap. I. (c. 362r) Argumenta Stephani Spinulæ probantis contra Ioannem Sanchez dari opinionem circa factum refelluntur, nec semper ex probabilitate facti oriri probabilitatem iuris de licita operatione ostenditur. Cap. II. (c. 371r) Utrum ex facto viri docti, et probi gignatur semper opinio probabilis. Cap. III. (c. 379r) Disputatio decimasexta. De singularis opinionis fundamento exterius quidem prompto, sed ex auctoritate tantum unici doctoris reputato probabili. (c. 387r) Utrum vir doctus, qui singularis opinionis ab unico doctore contra commune traditæ rationem non assequitur, sed improbabilem iudicat, possit nihil ominus ex sola auctoritate eiusmodi doctoris unici illam censere probabilem, et in praxi sequi. Cap. I. (c. 387r) |
Author of description
|
Archivio Storico Pontificia Università Gregoriana
|
Ultima modifica = last modification
|
Archivio Storico Pontificia Università Gregoriana
|
Type
|
Scheda di prima mano
|
Date of creation
|
23/03/2011
|
Last modification
|
15/04/2011
|
CNMS
|
CNMS\0000133353
|
Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu@pec.cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Via del Collegio Romano, 27
00186 Roma
Numero Verde: 800 99 11 99
URP: +39 06/6723 2101 - 2022 - 2970
Centralino MIC: +39 06/67231