Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu.manus@cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.
Misto: all'interno del codice, interamente cartaceo, è presente un inserto in pergamena (cc. 148-151), guardie cartacee; 1591-1600 data stimata (datazione stimata da Maria Teresa Rosa Corsini in "Una spiritualità operosa", p.82); cc. VIII + 195 + X; presente una numerazione coeva al manoscritto, che corrisponde alle carte citate nei due indici. Inoltre è presente una numerazione recente a matita, alla quale si fa riferimento nella presente scheda, che comprende anche le carte di guardia. Le carte di guardia iniziali e finali hanno una numerazione in inchiostro rosso e una numerazione a matita. Le carte lasciate bianche nel testo sono le seguenti: 19r, 22v, 27v, 31v, 36v, 45v, 93v, 104v, 118r, 118v, 124v, 138v, 152r, 152v, 156v, 160r, 160v, 162v, 179r, 179v, 180r, 180v, 202v
Identifier
|
CNMD\0000248382
|
Dimensions
|
mm 323 x 227 (cc. 7-202), mm 279 x 209 (cc. 109-124), mm 298 x 194 (cc. 148-151), (le dimensioni degli inserti sono molto variegate)
|
Fragments
|
cc. 148-151: sec. XIII; membr.; mm 294 x 194; rigatura a colore; piena pagina; ll. 29. Il frammento è inserito all'interno di un foglio cartaceo, moderno con, a c. 147r, il frontespizio manoscritto: Historia inventionis reliquiarum s. Mariae Solomae matris ss. apostolorum Ioannis et Iacobi in urbe Verulis
|
Binding
|
Legatura presente
Date: 1701-1800;
Material of boards : Assi in cartone
Material of cover: Coperta in pergamena
|
History of manuscript
|
Transcription/description of historical information: A c. 3r è presente il frontespizio manoscritto della metà del sec. XVIII: Vitae sanctorum et alia monumenta collecta ab Antonio Gallonio Cong. Orat. Rom. presbytero, volumen signatum litera F ab eodem auctore in suo indice peculiari, nunc autem H6 in nostro universali.
A c. Vv, al termine dell'indice, è presente la seguente Adnotatio: "Multa in hoc volumine occurrunt, quae propria manu clarissimi viri Federici Metii Galatini, postea Termulensis episcopi, scripta sunt , vel adnotata, presertim in collatione vel emendatione antiquorum codicum manuscriptorum ex quibus vitae sanctorum desumpti sunt".
Old shelfmarks:
F
Names linked to external description:
Mezio, Federico <vescovo m. 1612>
, raccoglitore
Names in the manuscript or added:
Federicus Metius Galatinus, citato a c. Vv
|
State of preservation and restoration
|
Restoration: Underwent restoration: restaurato nel 1977;
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sanctorum martyris Urbani papae et sociorum, item [...] et Lucinae Romanae virginis et aliorum, ex veteri s. Mariae Maioris manuscript[...] s. Laurentii in Paneperna (c. 7r)
Names in the title:
Lucina <virgo>, Urbanus <papa ; 1. ; santo ; m. 230>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Urbanus episcopus natione Romanus ex nobili (c. 7r)
expl. (testo): Ad quorum venerabilis sepulturas multa parantur mirabylia usque in praesente diem, ad honorem salvatoris nostri Jesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per eterne sacula saeculorum. Amen. (c. 15v)
|
Observations
|
Come rileva Poncelet, presente in BHL, II, 8379 e 8380.
|
Titles
|
Titolo presente: Sanctae Priscae ex veteri manuscripto nostro (c. 38r)
Names in the title:
Prisca <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Beata Prisca civis Romana clarissimo patre, et consule nata (c. 38r)
expl. (testo): et Priscae in sepulcro sarcophago sepelivit ad laudem Domini nostri Jesu Cristi qui vivit et regnat in secula seculorum amen. (c. 39v)
|
Titles
|
Titolo presente: Acta sancti Zenonis martiris ex nostrae bibliotecae veteri manuscripto (c. 40r)
Names in the title:
Zeno : di#Nicomedia <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Eodem tempore quo Iulianus imperator perrexit ad Nicomediam (c. 40r)
expl. (testo): et sepelivit intra civitatem Nicomediae ubi florent eius orationis usquam hodiernum diem in nomine Cristi cui est honor, et gloria in secula seculorum amen. (c. 42v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 8999.
|
Titles
|
Titolo presente: Sanctae Constantiae ex nostro manuscripto (c. 43r)
Names in the title:
Constantia <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Pie memorie Constantinus ex Fausti Herculi filia (c. 43r)
expl. (testo): ecclesia columnis et musivo ac capidibus decorata in eius honore fabricata est. (c. 44r)
|
Titles
|
Titolo presente: Sanctae Aquilae ex nostro manuscripto (c. 44r)
Names in the title:
Aquila <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Salutari Prisca, et Aquila adiutores meos (c. 44r)
expl. (testo): statim factum insinuavit, et ad laudanda magnalia Dei quantum ad auditum nosque incitavit. (c. 45r)
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Sisti papae, Felicissimi et Agapiti ex sanctae Mariae Maioris (c. 46r)
Names in the title:
Agapitus <santo>, Felicissimus <santo>, Sistus <papa ; 2>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sistus igitur episcopus apud Athenas natus et doctus (c. 46r)
expl. (testo): sepelierunt in cymiterio Pretextati sub die 8 augustorum regnante Domino nostro Jesu Cristu cui est honor in secula seculorum amen. (c. 47r)
|
Observations
|
Come rileva Poncelet, presente in BHL, II, 7801.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Agapiti martiris ex libro sanctae Mariae Maioris (c. 47v)
Names in the title:
Agapitus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sub Antiocho ducis pagano erat quidem puer nomine Agapitus (c. 47v)
expl. (testo): et multi paganorum crediderunt Deo per famulum Dei Agapitum, et per Cristum Dominum nostrum qui vivit et regnat cum Deo Patre, et Spiritu Sancto in secula seculorum amen. (c. 49v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 125.
|
Titles
|
Titolo presente: Sancti Naboris et Felicis (c. 50r)
Names in the title:
Felix <santo>, Nabor <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Regnante imperatore Maximiano in civitate Mediolanensi erat prosecutio (c. 50r)
expl. (testo): Nabor et Felix quarto idus Iulii sub Maximo imperatore regnante Domino nostro Jesu Cristo cui est honor et gloria in secula seculorum. Amen. (c. 51r)
|
Titles
|
Titolo presente: Sanctae Pudentianae et Praxedis ex nostro codice (cc. 51v-52r)
Names in the title:
Praxedis : Romana <santa>, Pudentiana : Romana <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Omnia quae autem sanctis gesta sunt vel geruntur (c. 51v)
expl. (testo): Cuius corpus ego pastor presbyter sepelivi iuxta patrem suum in cymiterio Priscillae via Salaria ubi florent hodie orationis sanctorum. In secula seculorum amen. (c. 53v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 6989 e 6991; si rimanda inoltre a BHL, II, 6920.
|
Titles
|
Titolo presente: Vita sanctarum Praxedis et Pudentianae ex libro sanctae Mariae Maioris (c. 54r)
Names in the title:
Praxedis : Romana <santa>, Pudentiana : Romana <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Post mortem Helii Adriani autem quo Hierusalem quam (c. 54r)
expl. (testo): Pudentianam in cimiterio supradicto qui et ipse obiit septimo kalendas augustas benedictus per omnia de iis in secula seculorum amen. (c. 58v)
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sanctae Secundinae ex nostro manuscripto (c. 59r)
Names in the title:
Secundina <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Anno igitur ab Urbe condita millesimo septimo postquam Decius (c. 59r)
expl. (testo): et festivitas celebrat XVIII kal februariarum ad laudem et gloriam Domini nostri Jesu Cristi cui est honor, et gloria in secula seculorum amen. (c. 64v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 7553.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Bibiane ex eodem veteri manuscripto S. Mariae Maioris (c. 16r)
Names in the title:
Bibiana <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Temporibus Iuliani Apostatae erat quidam vir illustris ex prefecto urbis (c. 16r)
expl. (testo): christianis in eodem loco Domino Deo nostro sacrificium offerebat, ad honorem et laudem Domini nostri Jesu Christi cui est honor et gloria et potestas una cum Sancto quo vivit semper in saecula saeculorum amen. (c. 18v)
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sanctorum Basilidis, Tripodis et Magdalis ex nostro manuscripto X (c. 65r)
Names in the title:
Basilides <santo>, Magdalus <santo>, Tripodius <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Cum paganorum persecutio famulos Domini nostri Jesu Cristi per totum affligeret (c. 65r)
expl. (testo): Cirini, Naboris et Nazarii ad laude et gloria Domini nostri Jesu Cristi qui cum Patri et Spiritu Sancti vivit et regnat in saecula saeculorum. (c. 66v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 1018.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sanctorum Quatuor Coronatorum ex antiquis tum nostrae bibliothecae tum aliarum codicibus manuscriptis (c. 67r)
Names in the title:
Quattro Coronati <santi>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tempore quo Diocletianus augustus perrexit Panoniam (c. 67r)
expl. (testo): anniversaria recolatur dies eorum regnante Domino et salvatore nostro Jesu Christo, cui est honor et gloria in secula seculorum amen. (c. 72v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 1837.
|
Titles
|
Titolo presente: In natalis sanctorum Aquilae et Priscae, ex manuscripto sanctae Mariae Maioris (c. 73r)
Names in the title:
Aquila <santo>, Prisca : Romae <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Commendo autem nobis phaebem sororem nostram non carne sed commune (c. 73r)
expl. (testo): karitas mea cum omnibus nobis in Christo Jesu qui cum Patre, et Spiritu Sancto vivit, et regnat in secula seculorum amen. (c. 75v)
|
Observations
|
La c.76 è stata tagliata a metà in senso orizzontale. Sul recto è contenuto un testo dal titolo "Passio sancti Agnelli ex M. S. S. N. B.", che inizia " Igitur vir sanctissimus Agnellus". Sul verso è contenuto un testo, depennato, dal titolo "Incipit prologus in passione sanctorum martirum Nicandri et Marciani ex duobus m.S.S.N.B", che inizia "Ad laudem Domino nostro Jesu Christi sanctorum victoriam martirum non opportet".
|
Titles
|
Titolo presente: Vita sancti Pastoris presbyteri ex veteri sanctae Mariae Maioris codice manuscripto (c. 77r)
Names in the title:
Pastor <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Beatus Pastor inclita Romae propriae ortus divino (c. 77r)
expl. (testo): multitudo tandem iussu tiranni beatus Pastor extra portam (c. 78v)
|
Observations
|
Poncelet annota "Folio perditio, deest finis".
|
Titles
|
Titolo presente: Passio Papiae et Mauri ex veteri manuscripto nostro (c. 79r)
Names in the title:
Maurus : Romae <santo>, Papias : Romae <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Papias et Maurus milites secundum carnem (c. 79r)
expl. (testo): ad nimphas beati Petri apostoli ubi baptizabat. (c. 79v)
|
Titles
|
Titolo presente: Acta sanctorum martyrum Patrismutii et Coprys ex veteri nostri bibliothecae manuscripto (c. 80r)
Names in the title:
Coprius <santo>, Patrismutius <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Temporibus Iuliani imperatoris qui negans Christi fidem (c. 80r)
expl. (testo): Alexandriae sanctorum martyrum Patermutii Coprys et Alexandri, qui sub Iuliano apostata caesi sunt. (c. 80v)
|
Other names
|
Anastasius : Bibliothecarius <antipapa 811-ca. 879>
, traduttore
|
Titles
|
Titolo presente: Incipit prologus in vita vel obitu beati Petri Alexandrini episcopi, et martiris ex manuscripto nostrae bibliotecae (c. 81r)
Names in the title:
Petrus : Alexandrinus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Si omnes mei corporis artus verterentur in linguas, omnesque (c. 81r)
expl. (testo): cuius consuetudines est martires tuos post mortis exitum, sic magnificare fellicibus qui cum Patre et consubstantiali, atque coheterno Spriritu Sancto vivit, et regnas per infinita secula seculorum amen. (c. 92r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 6692.
|
Titles
|
Titolo presente: Incipit vita sancti Barbati episcopi et confessoris (c. 92v)
Names in the title:
Barbatus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sicut evidentissime fidelium relatione comperimus (c. 92v)
expl. (testo): Que vir Domini Barbatus cernens duobus incessabilis ei annuerabat duobus Domini servientes non posse. (c. 93r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 973.
Poncelet inoltre annota "Exscriptum est solum initium": infatti l'explicit non coincide con quello citato in BHL. |
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Severini confessoris ex manuscripto nostrae bibliothecae (c. 94r)
Names in the title:
Severinus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): In tempore quo Attila rex Allanorum defuntus est (c. 94r)
expl. (testo): deduxit impositum computatione previdentur. (c. 98v)
|
Observations
|
Come rileva Poncelet, presente in BHL, II, 7656; il testo si interseca a metà di c. 98v con la vita di san Sebastiano, quindi l'explicit citato in BHL non coincide con quello del testo, che è mutilo.
|
Author
|
Ambrosius <santo ca. 330-397>
, Autore incerto
|
Titles
|
Titolo identificato: Passio sancti Sebastiani
Note: Titolo identificato da Poncelet, p. 415. Names in the title:
Sebastianus : Romae <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Pollicarpus presbyter dixit: omina enim ista (c. 98v)
expl. (testo): derelinquens fecit ipsam ecclesiam heredem Christo qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spirito Sancto in secula seculorum amen. (c. 104r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 7543; essendo intersecato con il testo precedente, esso è quindi acefalo e differisce per l'incipit da ciò che è riportato in BHL.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sanctae Tatiane virginis ex codice primo manuscripto sancte Mariae Maioris (c. 19v)
Names in the title:
Tatiana <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Regnante Domino nostro Jesu Christi adversante vero Alexandro anno eius imperii (c. 19v)
expl. (testo): Consummata est autem passio sanctae Tatianae mense. (c. 22r)
|
Observations
|
Poncelet ne rileva la presenza in BHL, II, 7989, ma l'explicit del testo non corrisponde a quello citato.
|
Titles
|
Titolo presente: Acta Anastasiae virginis et martiris ex antiquo abadiae sancti Eutitii manuscripto (c. 105r)
Names in the title:
Anastasia <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Pretestati illustris viri filia Anastasia (c. 105r)
expl. (testo): Nicetis dixit: simul nos facio que consumii. (c. 108v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, è presente in BHL, I, 118, 401, 1795 e in BHL, II, 8093, dato che raccoglie le varie parti in cui è divisa la vita di santa Anastasia.
Poncelet inoltre informa che "Videtur librarius exemplar suum legere non potuisse, ideoque multis in locis quaedam omisit, spatio vacuo relicto." |
Titles
|
Titolo presente: Sanctae Domitillae ex veteri manuscripto sanctae Marie Maioris ubi multa sunt corrigendi tamquam in uno altero (c. 109r)
Names in the title:
Domitilla <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Nisi studia catholicorum securitatis (c. 109r)
expl. (testo): in profundo terrae ibi fodiens sepelivit. (c. 114v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 6058 e 6063-66.
|
Titles
|
Titolo presente: In codice manuscripto archiviis sancta Maria Maioris de Urbe passio sancti Caesaris diaconi, et martyris (c. 115r)
Titolo identificato: Passio sancti Caesaris
Names in the title:
Caesarius : Terracinae <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tempore quo Claudius matrem suam necavit (c. 115r)
expl. (testo): et sepelivit noctu in locum iuxta Terracinam civitatem sub die kalendis novembris. (c. 117v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 1511; l'explicit è diverso e riportato da Poncelet, che annota: "Reliquis omissis, des. cum num. 30".
|
Titles
|
Titolo presente: Expleta legenda divi Cesarii martiris, sequitur legenda sanctarum virginum et martirum Domitillae, Eufrosynae et Theodorae (c. 119r)
Names in the title:
Caesarius : Terracinae <santo>, Domitilla <santa>, Euphrosyna <santa>, Theodora <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tempestate eadem illustrem virginem spectabili (c. 119r)
expl. (testo): in profundum dignae venerationis obsequiis sepulturae dedit. (c. 124r)
|
Observations
|
Presente alla fine del testo un'orazione in onore delle sante.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Restituti martyris ex veteri s. Mariae Maioris manuscripto (c. 125r)
Names in the title:
Restituto <martire>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sub Diocletiano et Massimiano augustis imperatoribus in christianos nimia fuerat (c. 125r)
expl. (testo): ad sua cum gaudio magno laudantes et benedicentes Dominum qui vivit et regant in secula seculorum amen. (c. 126v)
|
Author
|
|
Titles
|
Titolo presente: Prologus magistri Nicolaj canonici Leodiensis ad Wedericum abbatem in vita et passione sancti Lamberti episcopi et martyris (c. 127r)
Names in the title:
Lambertus : Traiectensis <santo>, Nicolaus : Leodiensis , Wedericus <abate>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Dilecto in Christo et vere diligendo Domino suo, Wederico (c. 127r)
expl. (testo): Romani imperi invaserat Tiberius qui et Absimarus Leone ab imperio expulso et in custodiam retruso. Finis. (c. 137v)
|
Observations
|
Alle cc. 137v-138r troviamo: "Sequuntur nonnulla circa transumptum hoc vitae B. Lamberti martyris, episcopis Tungrensis notanda".
A c. 138r è presente una annotazione, datata 1600, di Gualterius sacellario della chiesa cattedrale di Lovario, che dichiara di aver copiato il testo da due esemplari, uno pergamenaceo e uno cartaceo, conservati nella stessa chiesa. |
Titles
|
Titolo presente: Incipit triumphus sancti Lamberti martyris episcopi Tungrensis ac patroni Leodiensis de castro Bullonio; partus anno Domini 1141 22 septembris, seu X° calendas octobris. Episcopo Leodiensi Alberone secundo. Autore anonimo quidem. (c. 139r)
Names in the title:
*Bouillon <ducato>, Lambertus : Traiectensis <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Anno incarnationis dominicae millesimo nonagesimo sexto, regnante Henrico tertio (c. 139r)
expl. (testo): beati qui habitant in domo tuam Domine, in secula seculorum laudabunt te. Amen. (c. 145v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 4690.
Nelle cc. 145v-146r sono presenti annotazioni e commenti. |
Titles
|
Titolo presente: Historia inventionis reliquiarum sanctae Mariae Solomae matris ss. apostolorum Ioannis et Iacobi in urbe Verulis (c. 147r)
Titolo aggiunto: Reformatio capituli Verulani per episcopum quemdam Verulanum (c. 151v)
Names in the title:
Iacobus : Maior, Iohannes : apostolus, Maria Salome <santa>, Veroli
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Quoniam divina faciente clementia sollicitudinem in Verulana ecclesia (c. 148r)
expl. (testo): salux eterna morientibus a Deo patre omnipotente et eius filio domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria cum eodem Patre Sanctoque Spiritu in secula seculorum amen (c. 149r)
|
Author
|
|
Other names
|
Innocentius < papa ; 3. >
, destinatario
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Relatio abbatis cuiusdam ad Innocentium papam de inventione corporum seu reliquiarum sanctae Mariae Iacobi et Salome apud Verulum (c. 151v)
Titolo identificato: Epistula Giraldi abbatis Casamarii ad Innocentium III de inventione reliquiarum s. Mariae Salome, an. 1209
Note: BHL, II, nr. 5518 Names in the title:
Giraldus <abate di Casamari ; 1182-1209>, Innocentius <papa ; 3. ; ca. 1160-1216>, Maria Salome <santa>, Veroli
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Reverendissimo patri et domino Innocentio Sancte Romane ecclesie summo et universali pontifici frater G. abbas Casemarii debite subiectionis obsequium. Quidam iuvenis Verulanus inter alias (c. 149v)
expl. (testo): sanctitatis vestre fideliter denotavi (c. 150r)
|
Titles
|
Titolo elaborato: Reformatio capituli Verulani a. 1221
Names in the title:
Veroli
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): In nomine Domini amen. Anno ab incarnatione eius M° CC° XXI° mensis februarii die IIIa cum fraternitas clericorum Verulanae civitatis ... Nos L. Dei gratia Verulanus episcopus cum universo capitulo (c. 150v)
expl. (testo): a Deo patre et Domino Iesu Christo qui cum patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in secula Seculorum amen (c. 151v)
|
Observations
|
Il vescovo di cui si indica nel documento l'iniziale è identificabile con Leto II (cfr. Eubel, I, p. 554: documentato 1212 - ante 1223).
|
Titles
|
Titolo aggiunto: Passio sancti Sperati episcopi Carthaginensis, et sociorum (c. 5)
Names in the title:
Speratus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Temporibus Iuliani imperii fuit quidam vir (c. 23r)
expl. (testo): prestant quotidie per intercessiones multorum sanctorum requiescentium ad laudem Domini Dei et Salvatori nostri Jesu Cristi qui vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per infinita saecula saeculorum amen. (c. 27r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 7534 ma con diverso incipit.
Alla c. 23r sono presenti diversi titoli che sono stati poi cancellati e sono pertanto di difficile lettura. Si riesce a desumere l'informazione per cui il testo è tratto "ex S. Mariae Maioris codice". |
Titles
|
Titolo presente: Santo Sinisio, santo Evodio, santo Saturnino, santo Sempliciano, santo Eufebio (c. 153r)
Titolo aggiunto: De sancto Sinisio, Simpliciano, Evodio, Euphebio et Saturnino adnotatio historico-critica
Note: Titolo desunto dall'indice. Names in the title:
Euphebius : Neapolitanus <santo>, Evodius : Rotomagensis <santo>, Saturninus <santo>, Simplicianus : Mediolanensis <santo>, Sinesius : di#Nicomedia <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Credo che li fatti di questi santi si possino (c. 153r)
expl. (testo): credo che poco altro ci sia che dire di tutti questi santi. (c. 156r)
|
Titles
|
Titolo presente: Gloriosi et incliti martiris Balthassaris Burgundi certamen et beatus exitus ac Guglielmi Nasonii per duellis et ecclesiam hostis interitus (c. 157r)
Names in the title:
Balthasar : Burgundus <martire>, Guillelmus Naso <fl. sec. 13.>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Vincit in martiribus Christus et in Christo cuncta sperant martires ille os (c. 157r)
expl. (testo): ad quatuor paecipuas urbis Portas patibulis suspensum est. (c. 159v)
|
Titles
|
Titolo presente: Vita sancti Siffredi episcopi Vendacensis et monachi Lerinensis (c. 161r)
Names in the title:
Siffredus : Carpentoratensis <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Tempore, quo florebant studia cenobio Lerinensi in partibus (c. 161r)
expl. (testo): ubi beneficia eius exuberant usque in hodiernum diem regnante Domino nostro Jesu Christo cum Patrem et Spiritu Sancto per immortalia secula seculorum amen. (c. 162r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 7703.
Alla c. 162r è presente la seguente: "Extracta ex Biblioteca vetustissima monasterii S. Honorati sacrae insulae Lerinensis: Iussa R.P.D. Hilarii ab Antipoli abb. eius eiusdem monasterii per infrascriptum monachum Lerinensem. Ego D. Michael a Mirandula scripsi, ut supra." |
Titles
|
Titolo aggiunto: Officium et monumenta spectantia ad translationem s. Iustinae virginis et martiris ab urbe Roma Placentiam extracta ex scriniis archivii ecclesiae Placentinae (c. 5r)
Note: Titolo desunto dall'indice. Names in the title:
*Piacenza, Iustina <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Regnante atque totius orbis machinam moderante Domino nostro Iesu Christo (c. 163v)
expl. (testo): memoria nominis eius celebratur in anno ab incarnationis Domini nostri Jesu Christi, qui cum Patri et Spiritu Sancti vivit, et regna Deo per infinita saecula saceulorum amen. (c. 168v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelt, presente in BHL, I, 2054.
Le c. 163r e 163v contengono il transunto, nel quale si dichiara che la vita è "extracto quodam libro magno manuscripto in charta aedina fol. 347 asseribus cooperto". Alla c. 170r sono presenti la firma e il sigillo di colui che ha copiato il testo per l'autenticazione del transunto, datata 30 gennaio 1603. |
Titles
|
Titolo presente: Investigatio antiquitatis monasteriorum quatuor celeberrimorum Belgii quae unum caput suum agnoscunt summum Pontificem (c. 171r)
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Venerandae antiquitati cum multa iure debeantur (c. 171r)
expl. (testo): Sic de translatione tum agitur totis seculis praecedi Vedastina. (c. 178v)
|
Titles
|
Titolo presente: Vita sancti Castrensis Capua episcopi et confessoris ex antiquissimo manuscripto codice ecclesiae maioris civitatis Montis Regalis (c. 181r)
Names in the title:
*Capua <città>, Castrensis <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Textus sacrae historiae edocet quod quidam (c. 181r)
expl. (testo): autem beatissimus Castrensis ex hoc seculo undecimo die mensis februarii plenus virtutibus bonorum operum et confertus. (c. 189r)
|
Observations
|
Prensente in BHL, I, 1645 (e non 1644 come rilevato da Poncelet).
|
Titles
|
Titolo presente: Incipit vita sancti Castrensis episcopi et confessoris (c. 189v)
Names in the title:
Castrensis <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sancti Castrensis moenia Suessane urbis adiit (c. 189v)
expl. (testo): in sepulcro ipse collocavit atque sanctum Deo reddidit spiritum. (c. 190r)
|
Observations
|
Alla carta 190v sono presenti annotazioni di difficile lettura.
|
Author
|
Names in the manuscript or added:
Daniel Raymundus Leodii S. Materni ecclesiae cathedralis Leodiensis canonicus, citato a c. 192r
|
Titles
|
Titolo presente: In hunc III de s. Lamberto, episcopo martyre ac patrono Leodiensis librum seu eiusdem victoriam ac triumphum Steppensem ad pium lectorem praeviae observatiunculae (c. 192r)
Names in the title:
Lambertus : Traiectensis <santo>, Louvain
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Cum, ut certiorem incundiorem que habeas, pie lector (c. 192ra)
expl. (testo): apud easdem notas accepturus aequi bonique consule et vale (c. 195ra)
|
Observations
|
La c. 191 funge da frontespizio dei testi nr. 47-48 ed è impaginata come un frontespizio tipografico.
|
Titles
|
Titolo presente: Victoria ac triumphus Steppensis quibus contra Henrici I Lovaniensis comitis seu Brabantiae ducis persecutionem ecclesia Leodiensis Sanctae Romanae filia paci ac libertati cum tota ei subiecta provincia restituitur anno Domini 1213 (c. 195rb)
Names in the title:
Henricus <1. ; duca di Brabante ; 1165-1235>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Quoniam in libris theologicis non sermonis facundia (c. 195rb)
expl. (testo): suum ordinem consummata est cooperante eo, qui servo suo per spiritum futura ostenderat Spiritus ipse Deus qui cum Patre et Filio vivit et regnat per infinita secula seculorum amen. (c. 202rb)
|
Observations
|
Come rileva Poncelet, presente in BHL, II, 6276.
Alla c. 202rb è presente la seguente nota: "Collata hac hystoria Steppensis victoriae ac triumphii s. Lambertii cum suo originali manuscripto pergameneo pervetusto autoris anonymi, ipsoque eodem (ut videbatur) authographo, ita concordat; ut paucissimis aliquot licet locis (quibus vel styli [...]tatione urbanior vel omissi additiuncula lucidior, vel superflui refectione interdum contractior lectumque gratior redditur) recognita nihil tamen plane aut immutatum aut immixtum ademptu[...] contra sinceram sui auctoris fidem contineat. Datum hac 7a Junii 1602. Johannes Chapeaville vicarius et librarium census Leodiensis". |
Titles
|
Titolo presente: Vita sancti Donati (c. 28r)
Names in the title:
Donatus <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Erat quidam puer in civitate Romana nomini Donatus (c. 28r)
expl. (testo): corpora collecta sunt a Cristianis, et sepeliti sunt eos iuxta civitatem Aretinam in pace regnante Domino nostro Jesu Cristo cui est honor , et gloria in secula seculorum amen. (c. 31r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 2290.
|
Titles
|
Titolo presente: Passio sancti Yppoliti Portuensis ex codice manuscripto (c. 32r)
Names in the title:
Hippolitus : Portuensis <santo>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Post transitum beatissime Pelagiae, quae per multos annos (c. 32r)
expl. (testo): sancti martiris exuberant usque in praesentem diem. (c. 33v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente l'incipit in BHL, I, 3964 e l'explicit in BHL, I, 3963
|
Titles
|
Titolo presente: Sanctorum duodecim fratrum (c. 34r)
Titolo aggiunto: Passio ss. duodecim fratrum martyrum Africanorum in Italia diversis locis et diebus martyrio coronatorum (c. 5r)
Note: Titolo presente nell'indice. |
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Maximianus cesar crudelissimus audiens fama sanctorum (c. 34r)
expl. (testo): Donatus et Felix in eodem loco sentiam die [...] septembrium ad laudem Domini nostri Jesu Cristi qui vivit, et regnat in secula seculorum amen. (c. 34v)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, I, 2298.
|
Titles
|
Titolo presente: Festum sanctarum virginum Victoriae et Anatholia ex 7 nostro veteri manuscripto (c. 35r)
Names in the title:
Anatholia <santa>, Victoria <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Factum est autem ut vir illustris virtutis Aurelius ad petitionem (c. 35r)
expl. (testo): expiravit passa est autem beata Victoria decimo kalenda january et corpus eius a civibus Tribulanis optimum curatum est ad laudem et gloriam Domini nostri Jesu Cristi qui vivit et regnat in secula seculorum amen. (c. 36r)
|
Observations
|
Come rilevato da Poncelet, presente in BHL, II, 8591.
|
Titles
|
Titolo presente: Sancta Soffia et passio filiarum eius ex sancta Maria Maiore veteri manuscripto (c. 37r)
Names in the title:
Sofia <santa>
|
Incipit/Explicit
|
inc. (testo): Sedenti in Senatu Romae Adriano imperatore sancta Soffia cum tribus filiabus suis (c. 37r)
expl. (testo): sepulta est pridie kalenda octobris regnante Domino nostro Jesu Cristo cui est honor in secula seculorum amen. (c. 37v)
|
Unpublished
|
V. VETTORI, Inventarium omnium codicum manuscriptorum graecorum et latinorum Bibliothecae Vallicellianae digestum anno Domini MDCCXLIX. Pars secunda, cc. 75r-77v.
|
Printed
|
BHL Bibliotheca Hagiographica Latina antiquae et mediae aetatis, 3 voll., Bruxelles 1898-99
A. Poncelet, Catalogus codicum hagiographicorum latinorum bibliothecarum Romanarum praeter quam Vaticanae, Bruxelles 1909 (Subsidia hagiographica, 9), pp. 413-416.
Maria Teresa Rosa Corsini, "Lettera di Giraldo, abate di Casamari (1182-1209) al papa Innocenzo III per la scoperta delle reliquie di santa Maria Salome a Veroli", in "Una spiritualità operosa. Testimonianze dell'opus cistercense a Casamari e nelle sue filiazioni", a cura di Riccardo Cataldi e Alberto Coratti, Edizioni Casamari, 2004, pp. 82-83.
|
Project
|
Manoscritti della Biblioteca Vallicelliana, Roma
|
Author of description
|
Elisabetta Caldelli
|
Ultima modifica = last modification
|
Valentina Atturo
|
Type
|
Scheda di prima mano (scheda di Silvia Cagnizi)
|
Date of creation
|
07/02/2017
|
Last modification
|
19/08/2023
|
Inventory number
|
00680
|
CNMS
|
CNMS\0000182334
|
Viale Castro Pretorio, 105
00185 ROMA
Telefono: +39 06/4989424 +39 06/49210425
Posta Elettronica Certificata (PEC): ic-cu.manus@cultura.gov.it
E-mail del servizio: ic-cu.mol@cultura.gov.it
Via del Collegio Romano, 27
00186 Roma
Numero Verde: 800 99 11 99
URP: +39 06/6723 2101 - 2022 - 2970
Centralino MIC: +39 06/67231