Ricerca Manoscritti

Lucca, Biblioteca Statale, Manoscritti, 296

Membranaceo; 0801-0900 data stimata; cc. VI + 109 + II;

Identificatore
CNMD\0000230269
Dimensioni
mm 235 x 173 ( X)
Specchio di scrittura
19 [186] 30 x 14/7 [128] 6/18.
Righe
rr. 34/ ll. 34 (f. 102).
Decorazione
Decorato
Note alle iniziali/fregi: Parte del testo è illustrato; titoli in scrittura distintiva in rosso.
Legatura
Legatura presente
Datazione: ;
Origine: recente, ad assi scoperte.
Storia del manoscritto
Trascrizione/descrizione di elementi storici: A f. 35v, in caratteri greci: LODERIKOS ME SRIPSIT (sic) IN MANTOA, ma la sottoscrizione fa riferimento al solo testo nr. 7 (Dardanius, De ponderibus), aggiunto in un secondo momento. Tra f. I' e II' è stato inserito il dorso della precedente legatura in pergamena.

Nomi legati alla descrizione esterna:
Nomi sul manoscritto o aggiunti:
Loderikos, citato a f. 35v (in lettere greche; copista solo di parte del ms.)

Stato di conservazione e restauro
Stato di conservazione: il ms. è molto danneggiato, soprattutto dall'usura: del f. 3 resta solo un frammento; molti disegni risultano sbiaditi o rovinati. Il f. 109v era sbiadito già in antico, tanto che vi è stata apposta una nota in mercantesca e parte della scrittura è stata ripassata. Il ms. fu restaurato tra il novembre e il dicembre del 1927, come rivela una nota a f. 5v.
Contenuti
Autore
Titoli
Titolo identificato: De herba vettonica
Incipit/Explicit
inc. (testo): Ad vessice dolorem vectonice... (f. 1r)
Osservazioni
acefalo - dal cap. 23.
Autore
Titoli
Titolo identificato: Alphabetum ad Paternum
Incipit/Explicit
inc. (testo): Aes ustum fit maxime... (f. 81v)
Osservazioni
lacunoso.
Titoli
Titolo elaborato: Diaeta Hippocratis per singulos menses anni observanda
Incipit/Explicit
inc. (testo): Mensis Ianuarius zinziber et reuponticum... (f. 108r)
Titoli
Titolo elaborato: Annotationes de diebus Aegyptiacis et de somniis secundum lunam
Incipit/Explicit
inc. (testo): Mense Ianuario intrante die I et exeunte die... (f. 108v)
Altri nomi
Apuleius < sec. 2. > , altra relazione di D.I.

Titoli
Titolo identificato: Herbarius
Incipit/Explicit
inc. (testo): A Grecis dicitur arnoglosse... (f. 2r)
Osservazioni
Testo attribuito ad Apuleio; acefalo e lacunoso.
Titoli
Titolo elaborato: Epistula ad Marcellinum
Incipit/Explicit
inc. (testo): Cun (sic) te pene omnium bonarum artium...
Titoli
Titolo presente: De taxone
Incipit/Explicit
inc. (testo): Idpartus rex Aegyptiorum Octavio suo salutem. Plurimis exemplis...
Autore
Titoli
Titolo identificato: De medicinis ex animalibus
Incipit/Explicit
inc. (testo): Cornus cervinus habet vim omnes humores...
Titoli
Titolo elaborato: Curae herbarum
Incipit/Explicit
inc. (testo): Folia habet oblonga angusta...
Osservazioni
lacunoso.
Autore
Titoli
Titolo identificato: De ponderibus et mensuris
Incipit/Explicit
inc. (testo): Libra recipit uncias XII... (f. 35v)
Titoli
Titolo elaborato: Curae ex hominibus
Incipit/Explicit
inc. (testo): Urina puerorum pubertatem non habentium... (f. f. 47r)
Titoli
Titolo elaborato: Curae ex animalibus
Incipit/Explicit
inc. (testo): Sanguis elefanti omnes reumatismos... (f. 50v)
Osservazioni
lacunoso.
A stampa
Lodovico Del Prete, Repertorio Generale ossia Catalogo Descrittivo di tutti i Manoscritti della Pubblica Biblioteca di Lucca, con Indice Tripartito, I-III; Appendice; Indici, Lucca, BS, 1877-, I/1, 46v-47r
Augusto Mancini, Index codicum latinorum publicae bibliothecae Lucensis, Firenze, Seeber, 1900. (già in Studi italiani di filologia classica, 8 (1900), 115-318), 141-142
Augusto Mancini, Pseudo Apulei libellus de medicaminibus herbarum ex codice Lucensi 296, «Atti della R. Accademia Lucchese di scienze, lettere ed arti», 32 (1904), 268-273: 269-273
E. Howard - H. E. Sigerist (ed.), A. Musae De herba vettonica liber, Pseudoapuleii Herbarius, Anonymi De taxone liber, Sexti Placiti Liber medicinae ex animalibus,
Lipsiae-Berolini, G.B. Teubner, 1927 (Corpus medicorum Latinorum, 4), vii (ms. L, erroneamente indicato come ms. 236)
Riccardo Simonini, Herbolarium et materia medica. Cod. Ms. 296 della Biblioteca Governativa di Lucca, «Atti e memorie della R. Accademia di scienze, lettere ed arti di Modena», V, 1 (1936), 183-196
Augusto Beccaria, I codici di medicina del periodo presalernitano, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 1956 (Storia e letteratura, 53), 285-288
Paul Oskar Kristeller, Iter Italicum. A Finding List of Uncatalogued or Incompletely Catalogued Humanistic Manuscripts of the Renaissance in Italian and other Libraries. I. Italy. Agrigento to Novara; II. Italy. Orvieto to Volterra. Vatican City; III. Australia to Germany, 1983; IV. Great Britain to Spain, 1989; V. Sweden to Yugoslavia. Utopia. Supplement to Italy (A-F), 1990; VI. Italy III and alia itinera IV.
Supplement to Italy (G-V). Supplement to Vatican and Austria to Spain, 1992, London-Leiden, The Warburg Institute-Brill, 1963-1992: VI, 20
Ettore Cau, Frammenti cremonesi in scrittura beneventana, «Ricerche Medievali», IV-V (1969-70), 21-38: 31
Maria Rosa Pagnoni Sturlese - Loris Sturlese, Lucca. Biblioteca Statale: codd. 1-1544, in Catalogo di Manoscritti Filosofici nelle Biblioteche Italiane. V: Cesena, Cremona, Lucca, S. Daniele del Friuli, Teramo, Terni, Trapani, Udine, a cura di L. Casarsa, D. Ciccarelli, E. Di Mattia, G. Dotti, D. Frioli, G. C. Garfagnini, M. Gianferrara, O. Majeron, R. Nanni, M. R. Pagnoni Sturlese, L. Sturlese, premessa di Claudio Leonardi, Firenze, L. S. Olschki, 1985 (Unione Accademica Nazionale. Corpus Philosophorum Medii Aevi, Subsidia, 5), 81-134: 91-93
Bernard Bischoff, Katalog der festlaendischen Handschriften des neunten Jahrhunderts (mit Ausnahme der wisigotischen). Teil II. Laon-Padeborn. Aus dem Nachlass heraugegeben von Birgit Ebersperger, cur. Birgit Ebersperger, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, 2004, 134
Progetto
CODEX Inventario manoscritti medievali della Toscana
Autore della scheda
Gabriella Pomaro
Ultima modifica
Lucia Negrini
Tipologia
Recupero (scheda originale a c. di Elisabetta Caldelli)
Data di creazione
20/12/1996
Ultima modifica
01/06/2022
CNMS
CNMS\0000168479
Biblioteche Dettaglio
Biblioteca Statale - Lucca